Welcome to Seerat.ca

nfrI mn df afqm pRkfsL

 

- surjIq pfqr

‘qyjf isMG’ kfgLjLF ivc

myrIaF rcnfvF ‘c bhuqf pRgtf bcpn ‘c hMZfey anuBvF df hY ajmyr aOlK

 

- blbIr prvfnf

aMn-dfqI qo jFidaF, jnm-dfqI qoN muVidaF

 

- hrpRIq syKf

myrf snmfn

 

- rfm srUp axÉI

ieh kYsy kfry krdI dunIaF

 

- amIn milk (lMdn)

afsy-pfsy iPrdI mOq

 

- virafm isMG sMDU

ikMqU
arUsf aflm bnfm moinkf lYivMskI

 

- gurpRIq isMG

zYzI, soBf isMG ‘qy myry syb sMqry

 

- jgjIq sMDU

KwbÜ dI pMz

 

- ipRMsIpl blkfr isMG bfjvf

gulfbI sUt

 

- rCpfl kOr igl

eImfndfrI idl ivwc vsdI hY

 

- suDf mUrqI

lVIvfr (axCipaf) nfvl / prfieaf Dn

 

- sfDU isMG DfmI

akisAUjxf, lYNgueyj jLrf post-mOzrn hY

 

- kulivMdr Kihrf

afp dIaF kuwJ bfp dIaF
 

- jI[ iswDU[ ihMmqpurf

QoVH-idlf afdmI

 

- ivkrm syT

iPlm-smIiKaf
isWiKaf-dfiek aqy keI gMBIr ivisLaf qy hwQ rwKdI hY hrBjn mfn dI pMjfbI iPlm ‘imwtI vfjF mfrdI’

 

- blijMdr sMGf (kYlgrI)

akflI lIzrisLp Auqy s[ kYroN df afKrI qy asPLl hmlf

 

- igafnI sMqoK isMG

pihlI mulfkfq

 

– jnmyjf isSG jOhl

mfsV df puwqr
 

- iekbfl mfhl

nIly qfiraF dI mOq

 

- joigMdr kYroN

sUrj dI koeI ipwT nhIN huMdI

 

- blivMdr gryvfl

iewk byafrfm rUh: safdq hsn mMto

 

- mohn BMzfrI

(iewk vfrqflfp)
ikv sicafrf hoeIaY

 

- pUrn isMG pFDI trFto

kusLqI df DrU-qfrf krqfr isMG

 

- virafm isMG sMDU

stIrfeIz jF splImYNt – kI cuxIey?

 

- irÈI gulftI

sOgfq dy qMU mYnMU

 

- kml kMg

pMjfbI lkmF df kfPLlf, torFto – jnvrI 2008 mIitMg dI irport

 

- blrfj cImf

quhfzy KLq
 

 


myrIaF rcnfvF ‘c bhuqf pRgtf bcpn ‘c hMZfey anuBvF df hY ajmyr aOlK

- pysLksL: blbIr prvfnf
 

 

(pMjfbI dy isrmOr nftkkfr ajmyr aOlK iehnIN idnI kYNsr dI nfmurfd bImfrI nfl pIVq hn. adfrf ‘sIrq’
dunIaF Br ivc PLYly ajmyr aOlK dy snyhIaF nfl iml ky AuhnF dI cMgI ishq aqy qMdrusqI leI duaf-go hY.
myrf jnm iËlHf sMgrUr dy ipMz kuMBVvfl ivwc sMn 1942 ivwc hoieaf, iewk Coty iksfnI pirvfr ivwc. sfzy pirvfr kol bhuq Gwt ËmIn sI, muÈkl nfl cfr-pMj ikwly. ËmIn dI Gft nUM pUrn leI myry bfbf hrnfm isMG ny ipMz dy pMj-cfr hor ÊrIb iksfn pirvfrF smyq, iËlHf mfnsf dy ipMz ikÈngVH ÌrvfhI dy jfgIrdfr dI ËmIn 1930 dy nyVy-qyVy vtfeI AuWqy lY leI. Aus smyN iehnF dovF ipMzF nUM iËlHf brnflf lwgdf sI. mqlb ËmIn jfgIrdfr dI aqy imhnq iksfn dI. vwty ivwc jo Ìsl hoxI, Aus ivwcoN do ihwsy jfgIrdfr dy aqy bfkI iewk bcdf kMm krn vfly iksfn df.
pihlF-pihlF bfbf hrnfm isMG ipMz ikÈngVH PrvfhI ‘c vfhI df kMm DMdf sFBdf irhf aqy myry qfieaf jI aqy bfpU jI ipMz kuMBVvfl vflf kMm DMdf. Pyr jd pYpsU ivwc cwl rhI muËfrf lihr ny Ëor PiVaf qy iksfnF nUM ies gwl df Drvfs hox lwgf ik Auyh jldI hI jfgIrdfrF dIaF AuhnF ËmInF dy mflk bx jfxgy, ijnHF AuWqy Auh jfnF mfr-mfr ky kMm kr rhy sn, qF sfzy smuwcy pirvfr ny pwky qOr ‘qy ipMz ikÈngVH ÌrvfhI rihx df ÌYslf kr ilaf.
muËfrf lihr df sfzy ‘qy bhuq asr ipaf. asIN hwQ ivwc lfl JMzIaF PVH ky KyzF Kyzdy nfhry lfieaf krdy sF: ‘ienklfb-iËMdfbfd!’, ‘pfeIaf-mx bMd kro’, ‘ibsvydfrI- murdfbfd!”
jfgIrdfrI jIvn bVf nmoÈI Biraf jIvn sI. iksfnF leI ipMz ivwc dfÉl hox leI isrÌ do hI prvyÈ duafr sn, iewk nUM ‘syKvF pwqI’ ikhf jFdf sI aqy dUjI nUM ‘srdfrF’ vflf pfsf. dovyN prvyÈ duafrF `qy jfgIrdfr dy kfirMdy bYT jFdy sn, bfhroN KyqoN ilaFdI ijns df jfgIrdfrI ihwsf lYx qy iksfnF dI qlfÈI lYx. qF jo koeI iksfn jF qRImq KyqoN afAux vyly iksy BFzy, kwpVy, tokry afid ivwc koeI CwlI, gMny dI porI, icbHV vgYrf nf Cupf ilafvy. jy koeI PiVHaf jFdf qF bhuq byiewËqI krdy sn. ies sMbMD ivwc mYN iewk Gtnf suxfAuxf cfhuMdf hF: iewk vfr mYN afpxI mF nUM ikhf: , “myrf mwkI dI CwlI Kfx nUM bhuq jIa krdY.” mF KyqoN vfps afAux vyly iewk do CwlIaF kuwjy ivwc lko ilafeI pr kirMidaF ny Aus dI ‘corI’ PVH leI aqy Auh mF nUM burf Blf kihx lwgy. mF nUM vI guwsf af igaf aqy Aus ny CwlIaF Kohx bdly ‘mry puwqF vfly’ qwk dIaF, AuhnF nUM gflHF idwqIaF. mYN vI, Aus smyN swQ ivwc KVHf CwlI Kfqr mF dI AuzIk kr irhf sF. myrI mF df bVf nrm suBfa sI, pr Aus idn Aus ny afpxy puwq dI Éfqr ÈIhxI df rUp Dfrn kr ilaf sI. mF df Auh rUp mYnUM awj qwk Xfd aqy psMd hY.
muËfrf lihr dy pRBfv hyT mYN cOQI jmfq ivwc gIq ilKx aqy gfAux lwg ipaf sF. iewk gIq qF mYN afpxy bcpn dy dosq suKdyv nfl iml ky, kimAUinst pfrtI dIaF styjF ‘qy vI keI vfr gfieaf sI. gIq dy muwZly bol sn:
ieh qF dUhrIaF puÈfkF pfAuNdy,
qYnUM iPwzy iCwqr nf iQafAuNdy.
hux ho huiÈafr, kr jwtf mfro mfr,
jf ky vYrI dy bUhy ‘qy aV jf.
vYrI dy tfkry nUM,
iqafr ho ky KV jf.
dsvIN qwk ieh aqy ies vrgy hor gIq mY afpxy skUl dy smfgmF ivwc vI gfAuNdf irhf.
gurmuKI iswKx ivc myrf pihlf Ausqfd bcpn df iewk muslmfn dosq boGf hY. mYN aqy boGf iekwTy zMgr cfiraf krdy sF. pqf nhIN, ikvyN boGf gurmuKI awKrF qoN isafxU sI. jd dupihry sfry zMgr drwÉqF hyT bYT jFdy qF boGf ËmIn ‘qy hwQ Ìyr ky ËmIn pwDrI kr ky, Aus AuWqy AUVf-aYVf pfAux lwg pYNdf. mYnUM bVf ajIb aqy idlcsp lwgdf sB kuJ. myrI idlcspI vyK ky boGf myrI AuNgl PV ky myry koloN vI awKr pvfAux lwg ipaf. pr aÌsos, boGy nUM vI pYNqI awKrI dIaF sqrF hI afAuNdIaF sn. so, mYN pYNqI-awKrI qoN vwD kuJ nf iswK sikaf.
skUl jfx df sbwb myry bcpn df iewk hor sfQI suKdyv hY. suKdyv df Gr sfzy Gr dy sfhmxy sI aqy sfzy dovF pirvfrF df afps ivwc bhuq iËafdf iml-vrqx sI. AusdI mF myrI mF dI pwkI shylI sI, Ausdf vwzf BfeI myry vwzy BfeI df lMgotIaf Xfr sI aqy mYN qy suKdyv iewk dUjy ibnF sfh nhIN sF lYNdy. hoieaf ies qrHF ik suKdyv nuM Ausdy GridaF ny pVHny pf idwqf. skUl dy zr aqy Kyzx kuwdx ivwc vDyry rucI hox kfrn, mYN aqy suKdyv dovyN hI pVHn qoN cwldy sF. iewk vfr qF suKdyv skUloN Bwj afieaf. pr GridaF ny mwlo-mwlI AusnUM Ìyr lf idwqf. Ìyr AusdI koeI pyÈ nf cwlI. hux myrf Aus ibnF jIa nhIN sI lwgdf. hfr ky mYnuM vI skUl dI jylH kbUl krnI peI. Ìyr, cwl so cwl. cOQI ipMz dy pRfiemrI skUl qoN kIqI. pMjvIN ipMz qoN pMj ikwlomItr dUr srkfrI imzl skUl BIKI jf dfÉlf ilaf. QoVHy icr bfad ieh skUl hfeI skUl bx igaf aqy 1958 ivwc iewQy mYN dsvIN kIqI.
suKdyv nfl dosqI qF awj qwk aY pr suKdyv dy iewk jmfq ivwc PylH ho jfx kfrn, suKdyv afpxy iewk hm jmfqI rfijMdr nfl bYTx AuWTx lwg ipaf aqy myrI nyVqf hfkm nfl ho geI. hfkm, ijhVf ipwCoN jf ky pRiswD nkslI nyqf kfmryz hfkm isMG smfEN dy nFa nfl pRiswD hoieaf. hfkm aqy mYN iewk dUjy dy gly df hfr bx gey. jnUMn dI hwq qwk sI sfzI dosqI. dsvIN dy iemiqhfn qoN bfad irËlt inklx qwk, jo ivhlf smF sI, Aus dOrfn mYN iewk kwcf-ipwlf ijhf nfvl vI iliKaf sI, ijs df nFa sI ‘ibsvydfrI AurÌ hrfmËfdf’. ieh nfvl jsvMq isMG kMvl dy nfvl ‘rfq bfkI hY’ dI ÈYlI ivwc ilKx dI bcpn dI koiÈÈ sI ijs ivwc afdrÈvfd, rumFsvfd, ienklfbvfd afid df imlgoBf sI. ies ivwc muËfiraF dI jfgIrdfrI ivruwD jwdo-jihd nUM muwK ivÈf bxfieaf igaf sI. asl ivwc ieh nfvl vI muËfrf lihr dI hI dyx sI.
mYnUM aqy hfkm nUM sfzy iewk aiDafpk gurmyl isMG ny slfh idwqI ik asIN ikvyN nf ikvyN bI aYs sI aYgrIklcr kr leIey qF nOkrI imlx dIaF bVIaF sMBfvnfvF hn. AuhnF idnF ivwc, hrf ienklfb afAux dIaF gwlF jo ho rhIaF sn. Aus dI slfh mMn ky asIN dovyN bI aYs sI aYgrIklcr ivwc dfÉlf lYx dy ierfdy nfl Éflsf kflj aMimRqsr phuMc gey, pr sfnUM ies kors ivwc dfÉlf nf imilaf. kihMdy, “sItF pUrIaF ho geIaF. jy koeI muMzy Cwz ky cly gey qF quhfnUM pihl dy afDfr ‘qy dfÉlf dy dyvFgy, hfl dI GVI iksy hor gruwp ivwc dfÉlf lY lvo.’ asIN nfn-mYzIkl ivwc dfÉlf lY ilaf. pr kuJ idnF bfad sfnUM pqf lwigaf ik sfzy qoN Gwt nMbrF vfly iewk muMzy nUM ipwCoN bI aYs sI aYgrIklcr ivwc dfÉlf dy idwqf hY qF mYN aqy hfkm ny ipRMsIpl nUM iewk gusYlI aqy ros-BrI icwTI ilKI ik sfDfrn pirvfrF dy hox sdkf sfzy nfl byiensfÌI hoeI hY. sfnUM jF qF aYgrIklcr ivwc dfÉlf idwqf jfvy jF iÌr sfzf nFa kwt idwqf jfvy. ipRMsIpl ny dfÉlf dyx dI qF qy sfzf nFa hI kwt idwqf aqy asIN vfps afpxy-afpxy GrIN af gey.
mYN aglI pVHfeI krnI cfhuMdf sF pr GridaF vwloN krËf cuwk ky idwqy pYisaF dI kIqI qfËI brbfdI dy mwdy-nËr, AuhnF nUM dubfrf kihx nUM ËmIr nhIN sI mMndI. aKIr mYN koeI inwkI-motI nOkrI krn df mn bxfieaf. soicaf nfl dI nfl pRfeIvyt qOr ‘qy pVHdf vI rhFgf. mYN pitaflf rihMdy afpxy ipMz vfly jfgIrdfr kol isÌfirÈ rfhIN nOkrI lYx dy ierfdy nfl, pitafly cilaf igaf. vtfeI tuwtx ipwCoN, jfgIrdfr dy ipMz dy lokF nfl sMbMD kfÌI sfvyN-pwDry ho gey sn aqy isafsq ivwc af jfx kfrn, Auh aksr ipMz vfilaF dy inwky-moty kMm krvf idaf krdf sI. jfgIrdfr ny pitaflf imAUNispl kmytI ivwc cuMgI-muhwrr dI nOkrI leI myrI isÌfirÈ kIqI vI pr Aus smyN aTfrF sfl qoN Gwt myrI Aumr vflf Pfnf af aiVaf. jfgIrdfr df nFa gurbÉÈ isMG sI. nOkrI qF mYnUM nf imlI, pr jfgIrdfr ijs nUM asIN ‘srdfr jI’ kih ky swddy sF, dI koTI ivwc rihMidaF mYnUM jfipaf ik iewQy rih ky mYN bhuq Gwt Ércy nfl afpxI pVHfeI kr skdf hF. AuhnF idnF ivwc srdfr dI srdfrnI dI mOq ho cuwkI sI aqy Ausdf iewko-iewk puwqr dyhrfdUn pVHdf sI. srdfr dI mihl vrgI koTI ivwc iekwlf srdfr hI sI jF iÌr Ausdy iewk do nOkr aqy myry vrgy nOkrIaF lwBx vfly lfDVU. srdfr afm qOr ‘qy isafsq aqy inwjI kMmF dy cwkrF ivwc quiraf iÌrdf rihMdf sI aqy koTI dI sFB-sMBfl aqy hor iewDr-EDr dy kMmF leI, AusnUM vI pMj-swq bMidaF dI ËrUrq sI. AuNj vI srdfr, srdfrI lwCxF aqy KwlHidlI df mflk sI. pMj-swq bMdy Ausdy Gr muÌq rhI aqy rotI KfeI jfx, ies nUM kuJ nhIN sI smJdf. so, iewQy rihMidaF mYN pRfeIvyt qOr ‘qy igafnI dy iemiqhfn dI iqafrI ÈurU kr idwqI. QoVHy icr bfafd mYN hfkm nUM vI sB kuJ dws ky iewQy hI bulf ilaf pr hfkm koTI dy mfhOl nfl afpxy afp nUM ieksur nf kr sikaf aqy Auh srdfrF dy qOr qrIikaF dI, srdfr dy nOkrF sfhmxy hI aflocnf krn lwgf qF Ausny hfkm df ‘juwlI qwpVf’ cukf idwqf. hfkm nfl mYnUM vI EQoN inklxf ipaf.
Ìyr asIN ikrfey dy mkfn ivwc rihx lwg pey. pr asIN afpxI rotI afp bxfAuNdy. QoVHy icr bfad hfkm ny afpxI pqnI gurqyj qy CotI BYx rxjIq vI pitafly lY aFdIaF. afp cfh- rotI bxfAux sdkf Érc kfÌI Gwt afAuNdf. mYN afpxf Ércf itAUÈnF pVHf ky pUrf krdf. ies qrHF DU-GsIt ijhI krdf mYN pRfeIvyt qOr ‘qy bI ey kr igaf. Ìyr hfkm isMG aYm ey ieknfimks krn rohqk clf igaf. mYN aYm ey pMjfbI leI, pMjfbI XUnIvristI ivwc dfÉlf lY ilaf. gurqyj BfbI, hfkm kol cly geI aqy jIq BYx myry kol rhI. sfl ku ipwCoN hfkm aYm ey ivcfly Cwz ky jlMDr ‘nvF-Ëmfnf’ aÉbfr ivwc cilaf igaf aqy jIq vI jlMDr hI clI geI. mYN aYm ey ÌfeInl afpxy iewk jmfqI aqy dosq jogf isMG nfl iewk zyry ivwc muÌq rih ky, muÌq ivwc rotI Kf ky kIqI.
nOkrI lwBx leI mYnUM koeI Éfs sMGrÈ nhIN krnf ipaf. 1965 ivwc myry afpxy ielfky mfnsf ivwc iewk pRfeIvyt kflj, nihrU mYmorIal kflj KuwlH igaf sI. julfeI ivwc hI kflj dI pRbMDkI kmytI ny sfrf tIicMg stfÌ rwK ilaf sI. AudoN qwk myrf aYm ey df irËlt nhIN sI inkilaf. pr pMdrF vIh idnF ipwCoN mYnUM pqf lwigaf ik pMjfbI ivwc rwiKaf lYkcrfr asqIÌf dy ky ikqy cilaf igaf hY. pr myry phuMcx qoN pihlF hI kmytI ny iewk sQfnk kuVI nUM rwK ilaf. pqf lwgx qy mYN Audfs ijhf muiVaf af irhf sF ik bfËfr ivwc mYnUM jfxdf aqy kflj ivwc pVHdf iewk muMzf mYnUM iml igaf. gwlbfq krn ‘qy Ausny mYnUM dwisaf ik pMjfbI ivwc rwKI nvIN kuVI bhuqf icr itk nhIN skygI ikAuNik kfljIeyt muMzy AusnUM bVf qMg krdy ny aqy awj Auh AuhnF dI jmfq ivwc, muMizaF ny rox lf idwqI sI. Aus muMzy dI gwl swc iswD hoeI. do ku idnF bfad hI Auh kuVI nOkrI Cwz geI aqy kflj kmytI ny sunyhf Byj ky mYnUM bulf ilaf. bulfieaf hI nhIN blik myry koloN ilÉqI iekrfrnfmf ilaf igaf ik mYN Gwto-Gwt do sfl kflj dI nOkrI ËrUr krFgf. ies qrHF nOkrI df btyrf, iewk qrHF nfl myry pYrF hyTF, afpxy afp hI af igaf.
1970 ivwc myry kflj dIaF gqIivDIaF df pRoÌYsr ieMcfrj pRo aYm jI Kurfxf sfzf kflj Cwz ky ikqy hor cilaf igaf. ipRMsIpl nUM, myry qoN ibnF hor koeI pRoÌYsr swiBafcfrk gqIivDIaF dy Xog lwg nhIN sI irhf, pr myry nfl AusdI ivcfrDfrk sur nhIN sI imldI. AusnUM zr sI ik mYN ies plytÌfrm nUM ‘ims-XUË’ krn dI koiÈÈ krFgf. AuhnF idnF ivwc myry AuWqy nkslI ivcfrF df bVf asr sI aqy kflj ivwc mYN ‘nkslI pRoÌYsr’ dy qOr `qy jfixaf jFdf sF. AuNJ ipRMsIpl nUM myry kMm krn dI smrwQf qy koeI Èwk nhIN sI. Auh afpxy ipwC-lwg pRoÌYsrF nUM vI kih idaf krdf sI, “ajmyr isMG ivwc iewk hI nuks aY, kfmryz hox df. AuNJ kMm AusnUM koeI dy idE, kMm vwloN qswlI aY.” aÉIr afpxy iewk ivÈvfs-pfqr pRoÌYsr suKdyv isMG nfl slfh-mÈvrf kr ky, Ausny mYnUM kflj dIaF swiBafcfrk gqIivDIaF df zIn (muKI) bxf idwqf. muKI bxidaF hI mYN afpxI iËMmyvfrI smJidaF kflj ivwc swiBafcfrk srgrmIaF krvfAux ivwc kfÌI srgrm ho igaf. keI sÌl smfÊm krvfey. swiBafcfrk afeItmF ivwc mYN ivÈyÈ qOr `qy aYkÈn sFg, sikwtF, lGU nftk, monoaYkitMg, kfsitAUm pryz afid avwÈ Èfiml krdf……ieh kfrj kridaF hI mYnUM mihsUs hoieaf ik drÈkF vwloN myrIaF ilKIaF sikwtF qy lGU nftkF nUM vDyry huMgfrf iml irhf hY. AuhnF ivwcoN vI AuhnF sikwtF aqy lGU nftkF nUM ijnHF ivwc koeI afriQk, rfjnIiqk jF smfijk smwisaf leI geI huMdI hY. ies gwl qoN AuqÈfihq ho ky mYN iekFgI tfeIp nftk ilKxy afrMB kr idwqy. iehnF pihly nftkF ivwc myrf iewk nftk ‘eIdrf kdIbrf’ sI, ijs ivwc mYN gody nFa dy iewk klipq pfqr nuM rotI df pRqIk bxfieaf sI aqy ijhVf mYN sYmUal bYkt dy nftk ‘godo dI AuzIk’ ivclI jIvn dI inrfrQkqf vflI ivcfrDfrf dy ivroD vjoN iliKaf sI. drÈkF, qy ivÈyÈ qOr’ qy keI buwDImfn drÈkF vwloN ieh kfÌI psMd kIqf igaf. kudrqI pihly do-iqMn nftk mukfbilaF ivwc ieh Ìst vI af igaf. bs Ìyr kI sI, hONsly bulMd huMdy cly gey aqy myrf ieh XkIn prpwk huMdf igaf ik nftk hI iewk aijhI ivDf hY ijs ivwc mYN kuJ kih skdf hF. Ìyr muV ky hor ivDf vwl nhIN vyiKaf.
ivcfrDfrk qOr ‘qy qF mYN nkslI lihr df pUrf smrQk sF pr jwQybMdk qOr ‘qy, mYN ies nfl juVn df hIaf nf kr sikaf, myry AuWqy afpxy Gr dI mfVI hflq suDfrn dI Bfvukqf BfrU sI. dUjy mYnUM ieh vI lwgdf sI ik myry koloN puils df qÈwdd nhIN Jwilaf jfxf. so cfhuMdf hoieaf vI ies lihr ivwc nf kuwd sikaf. hF, afpxI ies Gft nUM pUrf krn leI iewk qF mYN afpxy kflj dy ividafrQIaF dIaF hwkI mMgF qy sMGrÈF df smrQn dy ky pUrdf irhf aqy dUjy sfihq rfhIN ieh GftF pUrIaF krn dI koiÈÈ krdf irhf. ies mMqv dI pUrqI leI mYN AuhnF idnF ivwc iewk sfihqk prcf ‘nfg-invfs’ vI kwiZaf ijs dy cfr pMj aMk hI inkly aqy jo nkslI Gyry ivwc piVHaf vI bhuq jFdf irhf. jd mYN nftk ilKxy aqy Kyzxy afrMB kIqy qF nkslIaF dIaF vwK-vwK swiBafcfrk jwQybMdIaF dy smfÊmF ivwc afpxy ienklfbI nftk vI Kyzy. nfl hI kyNdrI pMjfbI lyKk sBf dy mukfbly leI gYr-rijstrz kyNdrI lyKk sBf ivwc vI afpxf kuwJ nf kuwJ Xogdfn pfAuNdf irhf.
myrf pihlf nftk jo kflj qoN bfhr ipMzF ‘c Kyizaf igaf, ikRÈn cMdr dI khfxI ‘qy afDfirq ‘ÈYqfn df asqIÌf’ sI jo nkslIaF dy nfgI rYzI gruwp ny 1971-72 ivwc iksy idn iËlHf biTMzf dy ipMz bwlUafxf ivwc krvfieaf sI. ieh myrf iewko-iewk nftk hY, ijs ivwc kuVI df rol iewk muMzy ny kIqf sI. nftk ivwc pfqr kuVI df nFa sI jIqo aqy ies df rol krn vfly adfkfr muMzy df nFa sI amrjIq. adfkfr kuVIaF dI idwkq qF hux vI rihMdI hY. pr pihlF nfloN bhuq Gwt. ies idwkq dy mwdy-nËr mYN ivafh qoN ipwCoN afpxI pqnI mnjIq nUM rMgmMc nfl joiVaf aqy Ìyr afpxIaF iqMnF DIaF nUM.
hfkm jdoN nkslI afgU bx igaf qF Ausny mYnUM kdy vI jQybMdk qOr ‘qy nfl joVn df Xqn nhIN kIqf ikAuNik Auh myrIaF mjbUrIaF aqy kmËorI qoN BlI-BFq jfxU sI. iewk vfr nfgf-rYzI gruwp nfl juVn dI ËrUr koiÈÈ kIqI geI, pr mYN ies PrMt `qy suqMqr qOr `qy kMm krn df mn bxfeI bYTf sF, ies leI mYN nFh kr idwqI sI. hfkm ny qF ies PrMt `qy vI, AuhnF dy gruwp nfl juVn leI kdy vI nhIN sI ikhf. Auh bws eynf cfhuMdf sI ik mYN ienklfbI sfihq-icMqn nfl juiVaf rhF. Ausny iewk vfr jylH ivwcoN iliKaf sI ik Auh mYnUM ‘gorkI bixaf vyKxf cfhuMdf hY.’ pr myry ivwc aYzI smrwQf ikwQy!
nkslI lihr kfrn kdy vI puils qÈwdd df sfhmxf nhIN krnf ipaf. hF, QoVHI bhuq pryÈfnI ËrUr AuTfAuxI peI. iqMn cfr vfr puils ny Cfpy mfry, iewk vfr GroN kimAUinst iltrycr, Bgq isMG, lYinn, mfEËy quMg aqy gorkI dIaF qsvIrF cuwk ky lY geI. aYmrjYNsI dOrfn mhInf ku aMdr vI irhf, pr jldI hI Ëmfnq vI ho geI sI. myry ‘qy kys pfieaf igaf sI ik mYN mfnsf bws awzy ‘qy BVkfAU qkrIr kr ky lokF nUM idwlI srfkr ivruwD hiQafrbMd bÊfvq krn leI Auksf irhf sF. ‘BwT KyiVaF df rihxf’ nftk mYN iesy pRBfv aDIn iliKaf. ies ivcly bfbf aqy drÈn bfÊI pfqr isrjx vyly myry mUhry bfbf bUJf isMG aqy kfmryz hfkm isMG smfEN dy hI ichry sn. mYN qF ies dy iewk do hI Èoa kIqy pr gurÈrn Bfa jI ny ies dIaF sO qoN vwD pyÈkfrIaF sfry pMjfb ivwc kIqIaF. myrf iekFgI nftk ‘iswDf rfh ivMgf bMdf’ vI ies pRBfv hyT iliKaf igaf hY. myry lGU nftk sMgRih ‘ieÈk bfJ nmfjL df hwj nfhIN’ ivwc Èfml nftk ‘hirE bUt’ ipClI ÉfilsqfnI lihr dOrfn hoeI styt dihÈqgrdI dy krUr ichry nUM nMgf rkdf hY. dyÈ jF smfj ivwc AupjdI hr lihr myry `qy gihrf pRBfv pfAuNdI hY aqy mYN Aus asr nUM afpxy hI klfqmk ZMg nfl rUp dyx dI koiÈÈ krdf hF. aijhf krn vyly mYN vwD qoN vwD klfqmk dfiery ivwc rihx dI koiÈÈ krdf hF. ‘byÊfny bohV dI CF’ mYN 1977 ivwc iliKaf sI aqy ilKx df Ìurnf mYnUM sMqoK isMG DIr dI khfxI ‘svry hox qwk ‘pVH ky Puiraf sI. ies nftk ivwc mYN bohV nUM srmfeydfrI dy afriQk, rfjnIqk aqy smfijk inËfm dy qOr df pRqIk bxf ky ieh kihx dI koiÈÈ kIqI hY ik ies inËfm dI Cwq hyT dyÈ df iksfn suwK dI nINd nhIN sON skdf. ies nftk df afrMB aqy aMq huMdf hI iehnF sMdyÈmeI kfivk sqrF nfl hY
jnm Dfiraf iZwz dI loV ivwcoN,
mr jfxgy iZwz dI loV Qwly.
GVI suwK dI Bfldy Blf ikwQoN,
ijhVy rihx ibgfnVy bohV Qwly.
ieh nftk keI nftk-mukfbilaF ivwc lgfqfr do iqMn vfr Ìst vI afieaf aqy keI ipMzF ivwc Kyizaf vI igaf. pr ies nUM aqy ies rfhIN mYnUM, sfihqk mfnqf Aus smyN hI pRfpq hoeI jd 1979 ivwc mYN ies nUM cMzIgVH dy tYgor QIeytr ivwc, afl ieMzIaf pMjfbI zrfmf ÌYstIvl dOrfn Kyizaf. ies nftk dI pyÈkfrI smyN drÈkF ivwc afm lokF dy nfl-nfl pMjfbI dy mMny-pRmMny ivdvfn vI hfËr sn. sfQoN pihlF pMjfb dy pRiswD inrdyÈk hrpfl isMG itvfxf df inrdyiÈq aqy zf: hrcrn isMG df iliKq nftk ‘rfm lIlHf’ vI mMicq hoxf sI. pr cMgy BfgF nUM sfzI pyÈkfrI eyzI kfml dI hoeI ik drÈkF ny KVHy ho ky lMmIaF qfVIaF vjf-vjf myrf aqy pyNzU klfkfrF df aiBnMdn kIqf. pMjfbI dy ivdvfn aflock svrgvfsI zf: aqr isMG eyny pRBfivq hoey ik AuhnF styj AuWqy aYlfn vFg ikhf, “mYN pMjfb ivwc nftk-ivDf qoN QoVHf inrfÈ sI pr awj mYnUM XkIn ho igaf hY ik pMjfbI ivwc nftk pYdf ho igaf hY.” bs Esy idn qoN mYN pMjfbI df iewk mfnqf pRfpq nftkfkr vI bx igaf aqy inrdyÈk vI. hux qwk ies nftk dy mYN zyZ sO qoN AuWqy Èoa kr idwqy hoxgy. ies nfloN vwD pyÈkfrIaF iksfnI sMkt AuWqy ilKy nftk ‘jdoN bohl roNdy hn’ dIaF asIN kIqIaF hn, koeI pOxy do sO.
keI vfr mYnUM svfl kIqf jFdf hY ik mYN afpxy nftkF ivwc ÈihrI iËMdgI df pRgtfvf ikEN nhIN kIqf? myry iKLafl anusfr hr lyKk afpxIaF iswkybMd rcnfvF ivwc bhuqf pRgtfvf afpxy bcpn ivwc hMZfey anuBv df hI krdf hY. ijs iÈwdq nfl mYN afriQk qMgIaF ivwc jkVy afpxy bcpn nUM mihsUisaf hY, EnI iÈwdq nfl afpxy ÈihrI jIvn nUM nhIN. Èihr ivwc rihx dy bfvjUd, lMmy arsy qwk smiwsafvF nfl jUJdf, mYN afpxy pyNzU pirvfr nfl hI juiVaf irhf hF. myry keI nftkF ivwc qF myry aqy myry pyNzU pirvfr dy hMZfey hoey anuBv afp-muhfry af vVdy hn, ijvyN ‘qyVF’, ‘jdoN bohl roNdy hn’, ‘aMnHyr koTVI’ aqy ‘inwky sUrjF dI lVfeI’ ivwc. myry bhuqy nftkF ivwc myrf pirvfr aqy myrf ipMz hI boldf hY. aMdroN mYN kdy vI ipMz dI hwd nhIN twp sikaf hF.
mYN afpxy ipMz ikÈngVH PrvfhI jf ky koeI nftk nhIN Kyizaf. keI vfr myry ipMz dy nOjvfnF ny af ky ipMz ivwc nftk Kyzx leI afiKaf hY pr mYN iksy nf iksy qrHF tfl jFdf hF. ies dI muwK vjHf qF ieh hY ik myry nftkF ivcly bhuqy pfqrF dy nFa myry ipMz dy bhuq sfry lokF dy nfvF vfly hn. BfvyN mYN bury, cqr clfk pfqrF dy nFa afpxy ipMz dy bMidaF dy nfvF AuWqy ies krky nhIN rwKy ik Auh swcmuwc hI bury aqy cqr clfk hn. pr iÌr vI iksy nf iksy dy burf mMnx aqy nrfË hox df zr rihMdf hY. iewk vfr lfgly ksby BIKI ivwc myrf nftk ‘byÊfny bohV dI CF’ iksy hor tIm ny Kyizaf sI ijs ivwc dOly nFa df pfqr ieh zfielfg boldf hY: “mYN BfgU ky jwgr qoN do hËfr rupeIaf PiVaf sI kuVI dy ivafh vyly.” drÈkF ivwc sfzy ipMz vfly BfgU kf jwgr vI bYTf sI. Ausdf kihxf sI ik dOly ny kuVI dy ivafh vyly Aus koloN rupeIey PVHy hI nhIN sn, Ìyr ‘aOlKF dy jmyr’ ny afpxy nftk ivwc ieh JUTI gwl BrI hI ikEN? Auh swcf sI. iewk qwQ dy qOr `qy ieh gwl hY hI klipq sI.
mYnUM nftkkfr aqy inrdyÈk dohF ivwcoN nftkkfr vflf rUp psMd hY. inrdyÈnf myrI loV aqy mjbUrI sI. mYnUM lwgdf sI, rfjsI cyqnf aqy ipCokV vfly myry nftkF nfl koeI hor inrdyÈk iensfÌ nhIN kr skygf. sfzy pfs aijhy inrdyÈkF dI ajy bhuq Gft hY ijhVy pMjfb dy ipMzF dI smfijk-swiBafcfrk bxqr nUM ivigafnk nËrIey qoN smJx dy smrwQ hox. qknIkI pwK qoN mYnUM inrdyÈnf dI bhuqI jfxkfrI nhIN, pr mYnUM KuÈI hY ik nftk aqy rMgmMcI aiBafs ivwcoN, mYN afpxI eynI ku ÈYlI avwÈ isrj leI hY ijs dy isr ‘qy mYN pMj-ds hËfr drÈkF nUM nftk vyKx Kfqr bYTx leI mjbUr kr skF. qy ies inrdyÈn-ÈYlI ny, pMjfb dy rMgmMc jgq ivwc mYnUM vwKrI pihcfx vI idwqI hY. BfvyN ieh vI swc hY ik pwCmI rMgmMc dy igafqf sfzy bhuqy ivdvfn myrI ies pyNzU rMgmc ÈYlI AuWpr nwk vI cVHfAuNdy hn.
mYN sfl ivwc aOsq 40-50 pyÈkfrIaF hI kr skdf hF. ipCly cfr pMj sflF qoN ishq TIk nf hox kfrn rMgmMc srgrmIaF hor vI sIimq krnIaF peIaF hn. AuNj vI myrI nftkI tIm QoVHI vwzI hox kfrn, nftk krvfAux vfilaF nUM QoVHI mihMgI pYNdI hY. keI vfr mYN gurÈrn Bfa jI vFg cfr-pMj klfkrF dI tIm bxfAux dI socI hY, pr aijhf mYN keI kfrnF vws nhIN kr sikaf.
QIeytr dI aBuwl Xfd—

purfxI gwl hY. iewk vfr asIN rfpur nftk Kyzx gey. sfzy jFdy nUM iewk gfiek klfkfr, gfAux qoN pihlF iewk cutklf suxf irhf sI, ijs ivwc gflH af geI. ies nUM sux ky pMzfl ‘coN iewk bËurg AuWT ky kihMdf, “cuwp kr Eey, iewQy DIaF BYxF vI bYTIaF…asIN qyrf ieh bkvfs suxn nhIN afey.” iewQy asIN ‘jdoN bohl roNdy ny’ df Èoa Kyzxf sI. ies ivwc pfqrF dy mUMhoN gflHF inkldIaF hn. bËurg dI tokf-tfkI sux ky myry klfkfr kuJ zr ijhy gey. BfvyN zr ijhf myry mn `c vI afieaf ik ikqy gflHF sux ky koeI tokx nf lwg pvy pr mYN adfkfrF nUM afpxy aMdfË ‘c nftk Kyzx nUM ikhf ik jy koeI siQqI pYdf ho geI qF iÌr vyKFgy. nftk nUM lokF vwloN BrvF huMgfrf imilaf. smfpqI `qy mYN Aus bËurg nUM Aucyc nfl imilaf aqy puwiCaf, “bËurgo, quhfnUM nftk `c koeI gflH qF nhIN rVkI.” “iehnF qF mF idaF ÉsmF nUM hor gflHF kwZxIaF cfhIdIaF sn.” bËurg df juafb sI. siQqI sI ik jdoN bohl Gr afAux dI ÉuÈI `c jwt aqy sIrI rl ky pIx lwgdy hn qF bYNk vfilaF dy krËf vsUlI leI mfry Cfpy krky, AuhnF dI KuÈI `c BMg pY jFdf hY. ies `qy Auh gflHF kwZdy hn bYNk afilaF nUM, qy Ausdy bhfny swqf nUM vI. ieh siQqI dy anusfr sI, ies leI iksy nUM vI ieh gfhlF rVkIaF nf.

Home  |  About us  |  Troubleshoot Font  |  Feedback  |  Contact us

© 2007-08 Seerat.ca, Canada

Website Designed by Gurdeep Singh - +91 98157 21346