Tfkr, iJMmU aqy mwGr nMU gwlF
bfqF kridaF ikMnI rfq ho geI sI, nsLy dy lor ivc Auh pqf nhIN kI kI gwlF
krdy rhy aqy aKLIr gwlbfq dI qfr iewQy afx ky tuwtI ik svyry svwKqy hI
iJMmU ny Tfkr horF dy nfl ipMz jfxf hY. moh aqy nsLy dy lor ivc iJMmU nMU
afpxy sfry ruJyvyN hI BuWl gey aqy Aus ny AunHF dy nfl jfx dI hF kr idwqI.
“svyry gyjy horF df sYkl mMg lvFgy idhfVI zMg leI.” iJMmU ny sfry pRogrfm
AuWpr pwkI mohr lgfANuidaF ikhf.
dIpo awD AuKiVaf ijhf ihwckoly KFdf myjL cuwk ilafeI aqy AunHF dy mMjy
nyVy rwKidaF, kihx lwgI, “rotI Kf lAu jI hux .” eynf kihky Auh muV cONqry
vwl cwlI geI. pr iJMmU tuwty hoey myjL nMU vyK ky Bfvk hoxo rih nf sikaf,
“BfAU Tfkrf ! ieh Auh myjL eI ijhVf vwzy BfAU bUtf isMG ny cwk iewkI dy
skUl ivcoN cuwk ky ilaFdf sI. mYnMU qF BfAU bUtf isMG df zfhZf ivrfg eI,
Drm nfl ! hux vI jdoN BfAU bUtf isMG dI Xfd afAuNdI hY qF myrf qF rox inkl
afAuNdf ey. afpxy ipMzoN qurn df qF iksy nMU pqf hI nhIN sI, dUroN dUroN
agly ielfikaF ivcoN ipMzF dy lok qury aFAudy sn. kdI icwq cyqy vI nhIN sn
ik sfnMU vI ienHF gwizaF dy mgr cwlxf pAU. BfAU qy jvfnI sI, jn sI. lokF
nfl rl ky lwutx jFdf sI, iek idn Ausy skUl dI GVI lfh ilafieaf ijwQy Cotf
BfAU sMqoK pVHdf sI, dUjy Pyry AuQoN df myjL qy kursI cuwk ilafieaf.
bfpU bVf Bgq bMdf sI, Auhny kihxf, “Auey bUitaf, qyry kol ikhny kuJ rihx
dyxf eyN ? ikAuN lwutF mfrF mfrdf iPrdf eyN.” pr iehny kdI bfpU dI gwl nf
suxI.
rOilaF qoN kuJ dyr pihlF BfAU bUtf isMG ny afpxy iek muslmfn Xfr qoN iek
qop bxvf ilaFdI sI. qop kI sI. lohy dI iek vwzI sfrI nfl ijhI hI sI. jo
ipCwly pfsy qoN qMg sI qy agwly pfisEN KulHI sI. rfq nMU Gr vfilaF nMU
bhfnf mfr qf ik rOly pYx vfly hn aftf pIh leIey, jf ky Krfs joV ky qop
Krfs dy cMny nfl bMnH leI, clfAux leI. jdoN iqafr krky plIqf lOx lwgf qF
BfAU bUtf isMhoN nMU ieh pqf nf lwgy ik plIqf ikwQy lOxf hY. iPr GoVI qy
cwVH ky pMdrF kohF qNo imsqrI nMU swd ky lY afieaf. jdoN Auhny af ky plIqf
lfieaf, qop cwlI qF Krfs df cMnf Zih igaf qy sfry ipMz ivc hfhfkfr mwc
geI. bfpU kwZy gflHF.[[[
iJMmU dI khfxI jfrI sI jdoN dIpo kihM dIaF do QflIaF ivc syvIaF dy Zyr
Ausfr ilafeI. Tfkr bQyrf kihMdf irhf ik BfbI mYN eynIaF nhIN KfxIaF, pr
dIpo ny ijvyN kuJ suixaF hI nf hovy. Auh BONdy pYrIN cONky ivc geI qy iek
Qfl ivc iGAu vflf Cwnf qy sLwkr vflf kwujf rwK ilafeI.
“myrf bVf moh sI BfAU bUtf isMG nfl”, Tfkr ny hfAukf BridaF ikhf.
“BfAU lohy dI lwT sI ik !” iJMmU ny huMgfrf Biraf.
“BfAU dI KlVI ivc Borf vI zr nhIN sI, zrn vfly idn qF Auh jMimaF hI nhIN
sI.”
“afpxf kfPLlf AudoN jHVFvfly dy nyVy qyVy hoxY jdoN BfAU mwJF nMU pfxI
zfhux lY igaf. jy Auh dws ky jFdf qF afpF do cfr bMdy Auhdy nfl ho jFdy qF
ikhdI mF sUeI ik Auhdy glL pY jFdf. dwsdy ny ik Auh dws ku jxy sn. jy BfAU
nfl iek vI jxf ipwCf sFBx vflf huMdf qF BfAU leIdf nhIN sI. Pyr vI BfAU ny
rwK ivwKf idwqI. eyny bMidaF nfl vfrf sfrf lYNdf irhf. ijMnI dyr nMU sfnMU
pqf lwigaf muslmfn dOV gey sn; BfAU nMU swtF bhuq lwg geIaF, iPr vI sLukr
ik Auh bc igaf. mwJF qF Auh lY gey, cwlo mwJF dI qF koeI gwl nhIN sI !
“qYnMU pqf jdoN ipCly ipMz hjLfrf ishuM nMU mfiraf, afpF qF AudoN bhuq
Coty huMdy sI. bfpU horIN dwsdy huMdy sI, ik hjLfrf isMG juafn vI bVf sI
qy gusYl vI bVf sI; Cy mhIinaF ivc hI sfry ipMz df cwkr pUrf kwZ lYNdf sI.
iek vwZoN pMdrIN idnIN Auh iek Gr nMU kuwt kwZdf sI, iPr dUjf qy iPr
qIjf[[[iewko afpxf Gr eI bicaf sI Auhdy qoN, Auh nMU vI pqf sI ik ieh
bMidaF vfly ny, ies krky afpxy qoN hI Borf kMn BMndf sI. pr rOilaF qoN kuJ
sfl pihlF Auhdf afpxy nfl vI pMgf pY igaf aYvyN afPiraf jwt, aKy myry aWgy
koeI ivhr hI nhIN skdf. AuDr afpxf BfAU bUtf ishuM vI AuTdI juafnI ivc sI.
gwl kuJ vI nhIN sI, aYvyN bUhy awgy bFdrI ncfAux qoN hI gwl vwD geI. sMq
rfm dI hwtI qy bYTf jwt PwulIaF lY lY ky bFdrI nMU pfeI jfey, krfV ivcfry
ny qy bolxf hI kI sI. Pyr Auh mdfrI nMU kihx lwgf, ‘ncf Auey ies lwCo nMU
, ies cONk ivc.’ BfAU bUtf isAuN ikDry bfhroN afANudf sI En sux ilaf, qy
lwCo qYnMU pqf vwzI BfbI df nF sI. BfAU ny agwlI ipCwlI gwl qF nf suxI, nf
smJI qy ho igaf zFg lY ky hjLfrf isMG dy duafly[[[hjLfrf isMG srIroN Bfrf
sI. BfAU afkrf sI qy hY vI cVHdI juafnI, qy nfly kol zFg. hjLfrf ishuM
KLflI hwQ, pr Auh cfry pwqx qiraf sI, Auh mOkf sFB igaf.
“kihx lwgf, ‘Coty vIr bUtf isMhF kmly nhIN bxIdf, qYnMU aYvyN qfa af igaf
hY, mYN koeI mfVI gwl nhIN sI kIqI. afpF sfry DIaF BYxF vfly hF, nfly ies
Gr nMU mYN afpxf hI smJdF. qMU ajy nvF KLUn eyN, sfzI qy pIVHIaF dI purfxI
sFJ ey, mYnMU qy mfrdI ey vwizaF dI sLrm, nhIN qF dwsdf qYnMU ik ikvyN
koeI hjLfrf isAuN dy awgy boldf ey,’ gwl nMU vlfAuNdf hjLfrf isAuN afpxI
pwqI vwl nMU tyZ mfr igaf sI.
“ajy ies gwl nMU hPLqf vI nhIN sI lMiGaf ik hjLfrf isMG ny vsfh ky BfAU
bUtf isMG dy pMj swq prfxIaF Cwz idqIaF.
“aKy kwl dI BUqnI qy isivaF c awD, CIN mhInIN mYN sfrf ipMz kuwtdf hF, ieh
jMm ipaf nvF lftIkIn, hjLfrf isMG dy shmxy bolx vflf, hjLfrf isAuN dI bfkI
ZfxI ny icwVigwlI mfr idwqI. BfAU ihriKaf hoieaf Gr nMU af igaf. GroN brCI
lY ky bfhr jfx lwgf qF sfiraF ny rok idwqf. ‘aKy qMU jfx jfx ky puafVy
shyVdf hYN. kI hoieaf jy do ptokIaF mfr idwqIaF ny Coty smJ ky, AuhdI
muwZoN eIN sfzy nfl bxI hoeI ey.’ BfAU idwl msos ky bih igaf. pr BfAU ny
vI pMdrF idn nhIN pYx idwqy, lY ky afpxy jotIdfr gury nMU nfl, jf inafeIaF
`c bYTf. hjLfrf isMG vI svyry svyry jMgl pfxI jf ky dfqx krdf quiraf afvy.
“jdoN afieaf nyVy, BfAU qy gurf Auh nMU pY gey, Auh dohF qoN hI qgVf sI.
iek nMU DOl mfry qy iek bMny sut dyvy, dUjy nMU mfry qy dUjy bMny suwt
dyvy, Auh dovyN qorIaF vFÕ AuhdIaF bFhvF nfl ltky iPrn. jwt Auh hY sI
inwgr, qy ieh dovyN inafxy hI sn, ajy ienHF ikhVI koeI lVfeI lVI sI kdI.
nIq qF ienHF dI hjLfrf isMG nMU mfrn dI nhIN sI pr aYvyN ksUwqf hwQ pf
bYTy, eynI dyr nMU BfAU sohx isMG AuDr af igaf. bUtf isMG AuhnMU kihx
lwgf, ‘BfAU sohx isMhF afeIN jLrf jwt kfbU nhIN afAuNdf. sohx isMG ivc
aMnfH jLor sI. iqMnF PV ky DUh ilaf, nyVy prHF luhfrF df Gr sI, AunHF dy
hI ivhVy ivc lY gey qy pf ilaf srdl dy AuWpr lMmF, AudoN ikhVy hwiQafr
huMdy sn eyny, bws jI hQOVy qy gwzy dIaF DurF peIaF sn ikDry prHF, lwg pey
pYrF vwloN DurF nfl BMnx, Auhny vI ipAu dy puwq ny sIa nhIN sI kIqI, `qy
nf hI qrlf mfiraf : peI mYnMU Cwz idAu, jF mYnMU jfx idAu. bws eynf hI
kihMdf irhf, ‘mYN sfh pI jfAUN Auey, quhfzy. mYN botI botI kr dyAUN Auey
quhfzI, qusIN hjLfrf isAuN nMU smiJaf kI hY ?’
“sfry ipMz ivc rOlf pY igaf ik hjLfrf isAuN nMU mfrqf. AuhdI BYx sI amro,
pyky Gr rihMdI sI. Gr vfly df kql ho igaf sI. kfPLI dyr qoN hI ieQy rihMdI
sI, afeI BwjI BwjI ivcfrI. vyiKaf ik Brf df srIr hwQOiVaF qy DurF nfl
icwQI jFdy ny, Auh afx ky Brf dy AuWpr lMmI pY geI. BYx amro dfnI aOrq sI
sfrf ipMz Aus df mfx siqkfr krdf sI. BfAU bUty horIN AuhnMU afKx lwgy,
‘BYx amro qMU iehdy AuWproN AuT Klo iehnMU asIN nhIN Cwzxf hux’. Auh
ivcfrI Brf dI KLfqr vfsqy pfvy, hjLfrf isMG nMU ajy mfVI mfVI hosL sI. Auh
amro nMU afKx lwgf, `cwl kuVIey Gr nMU , ienHF kmIxF awgy vfsqy pfAuNidaF
qY nMU sLrm nhIN afAudI ?’ vfh ! vfh !! bVf ijgry vflf jwt sI. ieho ijhy
hOsly vfly bMdy inwq inwq nhIN jMmdy. BfAU horF vI Auh nMU zrdy mfiraF hI
mfr idwqf ik jLKmI hoey sLyr nMU jy hux Cwz idwqf qF iehny qF sfrf koVmF
qbfh kr dyxf.”
“Kfh vIr myiraf rotI, hux qy mYnMU BfAU hjLfrf isMG qy vI bVf qrs afAuNdf
ey, kmlf sI QoVf ijhf, afpixaF nMU hI lqfVI iPrdf sI. sfzIaF jvfnIaF
dlyrIaF qy bhfdrIaF iksy vI kMm nhIN afAuNdIaF, afps ivc Kih ky hI hIiraF
vrgy juafn iek dUjy qoN bdly lYNdy hI mr Kp gey.”
“pr qYnMU pqf ey ik BfAU hjLfrf isMG df vI koeI ksUr nhIN sI Auh vI hflfq
df mfiraf hI ieho ijhf bixaf sI. dwsdy hn ik hjLfrf isAuNN df ipAu rUV
isAuN vI iekwlfkfrf hI hMdf sI. ivafh Auhdf hMudf nhIN sI ikqy, pqf nhIN
iks ny koeI PV PVf ky irsLqf krvf idwqf. pMj muMzy hoey Aus ivcoN. qy qY
pqf eI ey ik Aus d. ipAu df rUV isMG df nihrI pfxI lgfAuNdf irhf keI sfl,
pflf isAuN afpxIaf pYlIaF nMU jd muMzy QoVHy vwzy hoey qF iek idn rUV
isAuN nMU glI ivc iml ipaf ! rUV isAUN kihx lwigaf BfAU sfrI Aumr qMU sfzf
pfxI lfieaf ey, afpxIaF pYlIaF nMU qy hux hogy ny myry muMzy juafn qy hux
asIN afp afpxIaF pYlIaF nMU pfxI lgfieaf krFgy. awgoN ? pflf isAUN Aus nMU
puwTf hI boilaf. ‘aKy jy kwuqI nMU pMj kqUry jMm pYx qF Auh sLyr bx jFdy
ny !’
“rUV isMG ihrK df mfiraf Gr af igaf, awKF ivc hMJU, qy afky Gr mMjy AuWpr
lMmf pY igaf, sfry puwCx ‘peI kI gwl hoeI af ?’ iksy nMU kuJ nf dwsy !
jdoN muMzy Gr afey qF Aubl ipaf, ‘pMjF ivcoN iek hI mr jfAu ! myrI ieh
hflq nf hovy ijhVI awj hoeI ey.’ ijhVf swB qoN vwzf sI Auh sI hjLfrf, Auh
kihx lwgf, ‘bfpU roeI ikAuN jfnf eyN, asl gwl dws.’
“rUV isMG ny ikhf, ‘puqro ! mYN awj qwk quhf nMU ieh gwl nhIN dwsI, sfzI
pfly ikaF nfl bVI purfxI dusLmxI eyN, AunHF dy vwzyiraF qy sfzy vwzyiraF
dI muwZ qoN hI lfgqbfjLI rhI ey. sfrf JgVf pfxI qoN hI huMdf irhf ey. jdoN
qoN bfr ivc nihrF afeIaF ny AudoN qoN hI jwt pfxIaF qoN lVdy mrdy afey hn.
bs iek iek imMt qoN hI kql ho jFdy sn. sfzy vwzyiraF dI pfxI qoN lVfeI
hoeI sI. sfzy bfby qy Aus dy BrfvF ny ienHF dy bMdy mfr idwqy. pflf ishMu
hoxIN AudoN ajy bwcy hI sn, pr hY sn myry BrfvF qoN Aumr ivc vwzy, iPr
jdoN ieh jvfn hoey ieh sfzy twbr qoN qgVy sn. myry Brf sfAU bMdy sn, AunHF
ny kdI ienHF nfl vYr ivroD vflI gwl vI nhIN sI kIqI pr ienHF ny sfrI gwl
mn ivc rwKI sI. iek idn mOkf pf ky ienHF ny myry dohF vwzy BrfvF nMU PV
ilaf, AunHF dy gwl ivc pMjflI pf ky AunHF nMU sfry ipMz ivc Pyiraf,
cOkIdfr nfl nfl pIpf vjfAuNdf iPry ik jy hY koeI ienHF nMU CwzfAux vflf qF
afvy mYdfn ivc ! mYN AudoN Cotf ijhf hI sF myrI mF ny mYnMU aMdr lukfa
ilaf. AunHF ny myry BrfvF nMU Krfs awgy joiVaf qy sfry ipMz nMU ikhf ik
ijs ny vI dfxy iphfAuxy ny, lY afAu. lok zrdy mfry aMdrIN luk gey. myry
BrfvF vI bMidaF vflI rwK vwKfeI AunHF iek kdm vI Krfs awgy nf puitaf. iPr
ienHF dy bMidaF ny AunHF dIaF DOxf lfh idwqIaF. Aus qoN bfad ienHF dI sfzy
AuWpr Cwt peI hoeI hY. awj mYN jd pfl isMG nMU afiKaf ik muMzy hux jvfn ho
gey hn, asIN afpxIaF pYlIaF nMU afp pfxI lgfvFgy qF Auh mYnMU awgoN pwuTf
hI boilaf.
“hjLfrf kihx lwgf ik bfpU hux qMU cuwp kr jf, mYN jfxF qy Auh, qMU nhIN
hux ivc bolxf. kih ky hjLfrf bfhr vwl nMU clf igaf.
mhInf nhIN pYx idwqf hjLfry ny, Aumr BfvyN ajy CotI hI sI. grmIaF dy idn
sn, lokF ny kuJ ku dfxy kwZ ley sn qy vwzy lfxy vfilaF dy KlvfVy ajy awDy
vI nhIN sn inkly, AunHF ny gfh pfey hoey sn. sLfm nMU Qwky hfry juafn
ijhVy sfrI idhfVI Ply vhuMdy rihMdy sn, Auh GrIN af jFdy qy htvIN Aumr dy
bMdy rfq nMU KlvfiVaF dI rfKI jf pYNdy sn. Aus idn mfVI mfVI kxI pYx lwg
peI sI. pflf isAuN ny ilaf afpxy Coty ijhy poqry nMU nfl qy ipVF nMU cwl
ipaf , poqrf vI kdI bfby df ivsfh nhIN sI KFdf hr vyly Aus dy nfl nfl hI
rihMdf sI. rfq nMU vI Aus dy nfl hI sONdf sI. jy kdI rfq nMU Aus nMU cuwk
ky iksy hor nfl pf idwqf jFdf qF jdoN vI Aus nMU jfg afAuNdI Auh nfl swuqy
pey bMdy dy mMUh AuWpr hwQ Pyr ky aMdfjLf lf lYNdf ik Auh bfpU nfl suwqf
hoieaf ey jF iksy hor nfl ? jy Aus nMU kdI ieh pqf lwg jFdf ik ieh qF bfpU
df mUMh nhIN, qF Auh Ausy vyly hI AuyT ky cIk ichfVf pf dyNdf. iPr EnI dyr
roxoN cwup nf krdf ijMnI dyr muV ky Aus nMU bfpU nfl nf suaf idwqf jFdf.
asl ivc pfl isAuNN dy vwzy muMzy dI Gr vflI ies nMU jnm dyNidaF hI mr geI
sI aqy ies nMU dfdy dfdI ny hI pfilaf sI. pr dfdI dy vI jldI mr jfx nfl
hux ieh dfdy nfl hI pUrI qrHF ihl igaf sI.
“ies leI dfdf vI hux Aus nMU nfl rwKxf igwJ igaf sI. Aus ivc Aus df moh vI
bVf vwD igaf sI . awj vI jdoN Aus nMU pqf lwigaf ik bfpU bfhr pYlIaF dI
rfKI cwilaf hY qF Auh vI Jwt hI iqafr ho igaf, Aus ny vI afpxI sotI df
GoVf bxfieaf qy dfdy qoN pihlF hI Aus kol af ky kihx lwigaf, ‘af bfpU
pYlIaF nMU cwlIey.’ dovyN dfdf poqrf pYlIaF ivc phuMc gey, bwdlvfeI vyK ky
pflf isAuN ny do PlHy KVy krky mINh qoN aVqlf ijhf kr ilaf. PilHaF hyT bxI
jgHf ivc Aus ny nfV ivCfieaf qy iPr Aus AuWpr afpxf ibsqrf ivCf ilaf qy
dovyN dfdf poqrf pihlF bfqF pfAuNdy rhy qy iPr GUk soN gey.
“pflf isMG nMU Aus smyN hI pqf lwigaf jdoN hjLfry aqy Aus dy XfrF ny Aus
nMU afx jgfieaf muMzy ny vI AuT ky roxf sLurU kr idwqf. muMzy nMU iek jxy
ny byV lY ky PLlHy nfl bMnH idwqf aqy pflf isAuNN nMU AUT qy bHMn ky diraf
vwl lY qury. ipCy muMzf bfpU bfpU krdf cIkF mfrdf irhf jo dUr qwk AunHF
nMU suxfeI dyNdIaF rhIaF. diraf kMZy phMuc ky AunHF pflf isAuN nMU muwZI
AuWpr rwK ky iek bMinE vwZxf sLurU kr idwqf pr AunyH vI ipAu dy puwq ny
sIa nhIN sI kIqI Aus ny hjLfrf isMG nMU isrPL eynf hI afiKaf, ‘puwq myry
nfl hux iek Drm kr, pihlF myrI DOx lfh dyh Pyr jo mrjLI krdf rhIN.’ hjLfry
ny Aus dI gwl mMn ky Aus dI DOx lfh idwqI aqy lfsL nMU diraf ivc roVH
idwqf .
“pulIs ny hjLfry dy XfrF ivcoN hI iek nMU vfadf muafPL gvfh bxf ilaf qy
hjLfry nMU kYd krvf idwqI. pr hjLfry dI Aumr CotI sI, jldI hI Auh kYd Bugq
ky bfhr af igaf qy afAuNidaF hI Aus gvfh nMU kql kr idwqf ijhVf vfadf
muafPL bixaf sI. bws iPr kI sI sfry ielfky ivcoN koeI vI Auhdy AuWpr gvfhI
dyx leI iqar nf hoieaf qy Auh ies kys ivcoN brI ho igaf. iPr qF hjLfry qoN
sfrf ipMz hI zrn lwg ipaf sI. Aus dI hvylI ivc hr sLfm mihPLlF lwgdIaF,
rUVf mrfsI awDI awDI rfq qwk Aus dI hvylI ivc gfAuNdf rihMdf qy hjLfry dI
ZfxI ivc msLgUly huMdy rihMdy hjLfrf jo vI krdf Aus nMU koeI rokx tokx
vflf nhIN sI.
“lY BfAU bUtf isMG ny hjLfrf isMG dI Auey nhIN sI aKvfeI qy jdoN BgOVF
hoky bhfvwlpur dI irafsq ivc igaf qF agilaF ny sfrI sfrI idhfVI iehdy qoN
Coly vZHvfAuxy, qy gMZy nfl CoilaF dI rotI Kfx dyxI, AuWQy ieh kMn
ivc pfieaf nhIN sI duKdf. jy afh pfiksuwqfn nf bxdf qF pqf nhIN kI sjLf
hoxI sI.”
“qMU suxf BfAU sohx isMG df ikvyN hux ?” iJMmU ny rotI Kf ky hwQ DoNidaF
pwuiCaf.
“TIk hI hY hfl hvfl ieDr kIh af, BfAU ny tFgf bxfieaf hoieaY, hux aYvyN
JwKF mfrn vflI gwl hI hY. pihlF duwD ZoNdf sI sLihr.”
“cwlo sONeIeyN iPr svyry svwKqy AuTxY.” mwGr ny ikhf.
Aus dI gwl df iksy ny vI jvfb nhIN idwqf pr sfry afpo afpxy QFvF qy hI
tyZy ho gey.
5
aglI suBHf dIpo ny svyry svwKqy cfh nfl prONTy lfh idwqy. iJMmU ny inwky
moty kMm dIpo nMU smJfa idwqy, ‘kUVy sFsI nMU khIN mfeI awCro nMU bulf
ilafeygf, qyry lfgy sON jfAUgI. kfmf psLUaF nMU pwTy pf idaf krUgf. vIrvfr
nMU afpxI KUh dI vfrI hY, AuhnMU afKIN ik DUMdINaF dI boqI mMg ky cfr
ikafry igwly kr lvy.’ afpxy afp sfry kMm inptf ky AunHF ny sfeIklF qy lwq
idwqI qy cfly pf idwqy. sfeIklF qy cVHidaF hI, AunHF dy aMdr hI aMdr ijvyN
AunHF dIaF afps ivc burdF lwg geIaF hox. iqMny ies gwl dI koisLsL ivc sn
ik sfeIkl df aglf cwkf dUijaF qoN awgy rhy. cVHdIaF juafnIaF qy gwTy srIrF
dy jLor ny sfeIklF dIaF BMbIrIaF Buaf idwqIaF, AunHF nMU pqf eI nf lwgf ik
kdoN Auh pMdrF koh df pYNzf mukf ky diraf dy pwqx qy phuMc gey. awgy byVI
qurn ivc ajy kuJ pl bfkI sn byVI dIaF suafrIaF ajy pUrIaF nhIN sn hoeIaF
ajy ieho hI pihlF pwqx qy phMucy sn. ajy qF mlfh vI dfqx kurlf kr rhy sn.
dfqx kurlf krky AunHF ny ZINgrIaF ’kwTIaF kIqIaF qy cfh vflI pqIlI iewtF
AuWpr rwK ky hyT awg bfl idwqI. ienHF iqMnF ny afpxy sfeIkl byVI ivc rwK
idwqy qy afp diraf dy kMZy tihlx lwg pey. QoVHI dUr gey qF Tfkr nMU ijvyN
ik koeI gwl Xfd af geI. Auh iJMmU nMU kihx lwgf, ‘peI aOh ijhVI bryqI
idwsdI af nf, diraf dy ivckfr, iehnMU vyK ky vI BfAU sohx isMG dI iek hor
gwl Xfd af geI.’
“asIN zMgr kwZy corI dy pMj, duafby `coN; iek lfKf bld, iek bUrI JotI, do
gfeIaF qy iek vihVkf, Auh vihVkf bVf mfrn KMuMzf sI. jdoN asIN iesy pwqx
qy afey qF bfkI sfry zMgr qF cwVH gey byVI dy ivc, pr Auh vihVkf byVI ivc
nf cwVHy. mYN BfAU nMU bVf ikhf, ‘dPLf kr BfAU, nhIN cVHdf qF nf shI; afpF
ikhVy not Krcy ny, iehnMU rihx dyeIey ieQy hI. BfAU lokF nMU suxf suxf ky
afKy, ‘hyKF ! swq vIhF Kricaf ey, aKy ieQy rihx dy. mYN qF kwZ dyAUN
iehdIaF icrV BUMzIaF, qMU vyKIN shI jdoN vwjy jwtF dy Dux Duxy !’
“BfAU kihx lwgf, ‘iehnMU afpF AuNÖ hI diraf ivc vfV dyny aF iehny afpy hI
zMgrF dy mgr mgr af jfxf eyN diraf dy agwly kMZy’, asIN iesy qHrF hI kIqf.
’kwiTaF hoky mfry do do zMzy KuizaF `qy, qy AuhnMU pfxI ivc vfV idwqf.
vihVkf ikhVf dUjy zMgrF nfl ihilaf sI, zMgr qF kwZy sn vwK vwK GrF qoN !
Auh aOh sfhmxy ijhVI bryqI af nf, AuWQy jf jy diraf dy awD ivckfr Klo
igaf. asIN dUjy zMgr lY ky diraf dy dUjy bMny cwly gey pr vihVkf Ausy
bryqI AuWpr hI KVf irhf. BfAU khy ik vihVkf lY ky hI jfxf, mYN khF BfAU
Cwz prHF iksy bMny lwgIey eyny nMU agilaF ny vfhr lYky af jfxf.
“BfAU kihMdf : ‘afAux dy vfhr ! afpxf ielfkf af igaf ieQy qF vjfdUM mYN
AunHF dy DuxDuxy, kwZ dMU icrV BUMzIaF ! jy hux vihVkf Cwz ky gey qF lokF
kihxf ik corI df ey. afpF ieh nMU lY ky hI cldy hF, BfAU kdI vihVwky nMU
pwTy ivwKfvy, kdI vfjF mfry vihVkf tws qoN mws nf hovy. Auh ikhVf BfAU ny
kwcIN dMdI pfilaf sI, Auh cwup krky Kloqf hI irhf, Auh hY vI mfrnKMzf sI,
diraf dy awD ivckfroN AuhnMU ihwk ilafAuxf ’kwly kfry df kMm nhIN sI, myry
aFhidaF aFhidaF BfAU lIVy lfh ky pfxI ivc vV igaf, pihlF Auh ikMnI dyr
cwVHdy pfxI vwl cwldf igaf iPr zUMGy pfxI ivc jf ky cwVHdy nMU hI qrdf
irhf, diraf dy awD ivckfr jf ky Auhny lihMdy pfxI nMU ruKL kIqf qy tyZ dy
ky bryqI dy nyVy phuMc igaf awgoN BUqiraf vihVkf mfrn afvy. diraf df pfxI
eynf rohVU sI ik mYN BfAU dy vfps afAux dI afs lfh idwqI. qYnMU pqf, BfAU
hY bVf jugqI sI. Auhny kI kIqf pfxI ivc hI Klo ky vihVkyy nMU pfxI dy Cwty
mfrny sLurU kr idwqy, pihlF qF Auh isr nINvF krky BfAU nMU mfrn afvy, pr
BfAU pfxI ivc sI. hfr ky pfxI dy CwitaF qoN bcx leI vihVky ny afpxf mMUh
dUjy bMny kr ilaf, Auhdf mUMh dUjy bMny krn dI dyr sI ik BfAU ny sLyr vrgI
PurqI nfl AuhdI pUC jf PVI, do mfrIaF mwukIaF Auhdy lwk ivc qy AuhnMU pfxI
ivc vfV ilaf qy qrdy qrdy agwly kMZy afx lwgy. hux BfAU nMU lwgf ik vihVkf
cflU ho igaf. Auhny kI kIqf ik pf ky AuhdI bMnH nMU hwQ qy iek isMg PV ky
AuhdI DOx mroV leI qy bMnH vflf hwQ Cwz Auhdy nfl swjy hwQ df igwtf iKwc
ilaf qy dUjI lf ky lwq qy moZy nMU lf ky vwKI df dfa, BfAU ny mfiraf jLor
qy vihVkf cuPLfl ipaf jLmIn AuWpr. BfAU AuhdI DOx AuWpr pYr rwK ky jyqUaF
vFÕ Kloqf sI. lok sfrf qmfsLf vyK rhy sn. hux vihVkf iTTMbiraf ipaf sI qy
Auh AuWTx df nf nhIN sI lY irhf. BfAU dy pUrf jLor lgfAux dy bfvjLUd vI
Auh nf AuWiTaf. hfr ky mYN BfAU nMU jf bFhoN PiVaf qy ikhf, “Cwz BfAU !
ikAuN ijLd krdf eyN”. BfAU kihMdf suxf vjfey ik nhIN iehdy vfly Dux Duxy
kwZIaF ik nhIN icrV BUMzIaF iehdIaF ?
“asIN vihVky nMU AuNÖ hI ipaf Cwz ky dUjy zMgrF nMU lwBx lwgy asIN vyiKaf
ik ies sfry qmfsLy ivc dUjy zMgr pqf nhIN ikDr cwly gey. sfzy lwK koisLsL
krn dy bfvjUd vI sfnMU AunHF df koeI pqf nhIN lwg sikaf. jF qF Auh sMGxy
byly ivc guafc gey jF vfps diraf pfr kr gey. hux sUrj zuwbx vflf ho igaf
sI. asIN Qwk hfr gey sI. hfr hMB ky asIN sfrf kuJ Cwz ky agy jfx lwgy qF
dyiKaf ik dUr bUrI lMzI JotI cr rhI sI. Auh ihk ky zMUGIaF qRkflF peIaF
cIimaF vfilaF kol jf rfq rhy qy agly idn Auh bUrI JotI vI AunHF kol hI Cwz
afey. kI kI dwsIey qY BfAU dIaF krfmfqF !” afpxy iDafn ivc ajy Auh gwl bfq
kr hI sn ik byVI df mlfh AunHF ’vfjF mfr irhf sI qy byVI ivc hor vI
suafrIaF af cukIaF sn.
diraf dy pfxIaF ivc hulfry KFdy aqy suafrIaF dIaF vMn suvnIaF gwlF suxdy
agly kMZy afx lwgy. byVI qoN sfeIkl lfhy, AunHF dIaF kfTIaF TIk kIqIaF qy
ryq ivcoN dI sfeIkl DUMhdy Auh sVk vwl qur pey. hux AunHF cfh
pIx dI qlb ho rhI sI qy Auh iksy cfh vfly KoKy dI Bfl krn lwgy. diraf dy
kMZy qoN bfhr inklidaF hI pwkI sVk dy kMZy iek kfinaf dI CMn ivc cfr ku
BFzy rwKI iek bjLurg cfh dI dukfn KohlI bYYTf sI, ienHF ny vI sfieklF dIaF
brykF mfrIaF qy cfh vfly ikhf, “lY peI bjLwurgf ! cfh bxf dy jLrf sO
mIl dI.”
“bih jfAu vIr jI, myry aMnHy kIqy qF mogy vfly qoN vI rfjLI nhIN hoey.”
bjLuwrg ny kfly hoey pqIly ivc zohrI nfl pfxI pfAuNidaF ikhf.
Tfkr qy iJMmU ny afps ivc awK rlfeI qy mn hI mn ikhf : lY ieh bjLurg qF
sfzy qoN vI vwD eI cfr rwqIaF.
cfh pI ky Auh sfry qfjLfdm ho gey aqy sfeIklF lwq idwqI.
sVk qy cVHidaF eIN iJMmU ny Tfkr ikhf, “Xfr ! suxf koeI BfAU sohx
isAuNN dI gwl, ieMÖ qy pYNzf nhIN mukxf.” Tfkr hws ky kihx lwgf, ‘iek vfr
jdoN huMdy sI nf huisLafrpur ijLly ivc, iek sfl isafl ivc JVIaF bVIaF
lwgIaF, bflx df kfl pY igaf. rotIaF pkfAux leI vI ikDroN bflx nf lwiBaf
kry, bVI musLkl afx bxI, sfry socx ik hux kI kIqf jfvy ?
“BfAU iek idn qfV afieaf ik iksy bIbI ny do gHIry pfQIaF dy bVy byl bUty
pf pf ky ilwpy hoey ny. rfq jf ky BfAU ny Auh gHIry BMn ley qy pf ky
doiVaF dIaF pMzF `c, ilaf suPLy ivc swuty qy AuWpr gMny dIaF pwCIaF qy
cUrf pf ky hyT pfQIaF lukf idwqIaF. pfQIaF ikDry hnyry pMzF ivcoN izwgdIaF
afeIaF sI rfh ivc, idn cVHdy pfQIaF dy KojI vI Koj kwZdy kwZdy af
gey. agy BfAU horIN Ausy suPLy ivc bYTy pfQIaF Zoh lfky qy awgy cfvF
cuwlHF bfilaf hoieaf, ivc pfQIaF lf ky, AuWpr cfh vflf pqIlf rwiKaf qy hws
hws gwlF krn, ik AuDroN vfhr ny af vfhygurU jI kI PqyH gjfeI. AunHF
vI BfAU horF cUry dy Zyr qy ibTf ilaf. Auh gwlF krdy krdy afKx lwgy peI
gwl ieh hY BfAU sohx isMhF, ik rfqIN ikny gHIrf BMn ilaf hY pfQIaF df.
“BfAU sohx isMG awgoN afKx lwgf, ‘srdfro ! awj kwl koeI vfh nhIN jy lokF
qF mrn imwtI lwgI hoeI ey; iksy df vI dIn iemfn hI nhIN rih igaf. lAu iesy
duKoN mNY afh pfQIaF cUry hyT lukf ky rwKIaF hoeIaF jy.’ Auh ivcfry nfly
cfh dIaF cuskIaF Brn qy nfly socx ik hux BfAU kI afKIey ? pfQIaF dI
ikhVI koeI insLfnI huMdI hY.
“lY qY BfAU dI iek hor gwl suxfAuNdF, jdoN nvyN nvyN afey sI bfr `coN
AWujV ky, mYN qy BfAU cwly gey aMbrsr mwisaf vyKx, prdwKxF `c bVI BIV sI
qy mwisaf vI isafl dI. BIV `c iek mlveI bfeI moZy qy kMbl rwK ky prdwKxF
krI jfvy, BfAU ny kI kIqf ipwCoN Auhdy kMbl nfl afpxy sfPLy dI kMnI bMnH
leI, iPr QoVHI ijhI dy ky sfPLy iZl, ijAuN mfiraf huJkf qy kMbl BfAU
idaF moiZaF qy. Auh bfeI kMbl mgr BIV `c ipCFh Bwjf qF BfAU kihMdf :
‘bfeI ishF kI gwl ey ?’ Auh kihx lwigaf, ‘kMbl qI bfeI ishF Aury.’
“BfAU ivwKf ky Auh sfPLy dI gMZ afKx lwigaF, ‘BfAU asIN aYNvy qy nhIN kMbl
gMZ mfrI hoeI, jLmfnf eIN bVf KLrfb af igaf.’
BfAU dIaF gwlF ijAuN sLurU huMdIaF mwukx df nF hI nf lYNdIaF. Auh iqMny
sLfm ZlidaF ipMz afx vVy. ipMz dy sfhmixAuN lIr vrgI iek sVk lMGdI
sI, ijwQoN idwsdIaF sn iqMn msIqF. sVk qy ipMz dy ivckfr kwlr mYdfn sI,
jIhdy ivc dwB dIaF DruwbHVIaF sn. ikDry ikDry phfVI ikwkrF AuWgIaF hoeIaF
sn, dUr iek cMinaF vflf KUh njLr afAuNdf sI, jIhdy duafly ikkwrF df iek
sMGxf JuMz sI, nyVy hI iek iqkony ijhy Kyq ivc mwZl bIijaf hoieaf sI. ijs
pfxI idwiqaF pqf nhIN ikMny idn ho gey sn. KUh dI KLflI gfDHI hvf nfl
ihldI iPrdI sI, ijs qoN pqf lwgdf sI ik Auhdy bYV AuWpr mfhl hY nhIN sI.
KUh dy nfl lwgdI pYlI ivc iewtist ny afpxf rMg jmfieaf hoieaf sI. pYlIaF
dIaF vwtF ikDry njLr nhIN sn af rhIaF qy iksy PLsl df ikDry vI nfm insLfn
njLr nhIN sI af irhf. isrPL mwZl vflI pYlI dy kMZy vflI ikwkr AuWpr hI
bINzy bol rhy sn.
“ieh GuimafrF vflf KUh hY[[[ieh afpF hI alft hoieaf hY qy afh jLmIn
vI afpxI hI hY”, Tfkr ny iJMmU hwQ dy iesLfry nfl dwisaf.
“vfhvf BfrI jLmIn lwgdI ey,” iJMmU ny hwsdy hoey mKLOl nfl ikhf.
“aOh ! sDfxI vfly KUh dI jLmIn kuJ cMgI hY,” mwGr ny smJfAux vfly aMdfjL
ivc ikhf.
zMzIey zMzI jFidaF iJMmU ny dyiKaf ik swjy hwQ iek vwzf ikwkrF df jLKLIrf
sI jIhdy ivckfr iek purfxf bohV df ruK sI. ijs dy tfhx bhuq lMby sn qy
Auhdy pwqy igrJF dIaF ivwTF nfl Bry pey sn. ieh sfrf idRsL bVf iBaMkr lwg
irhf sI[[[ieh idRsL hor vI ies leI iBafnk lwg irhf sI ikAuNik ikwkrF dI
Aus JMgI ivc hwzfroVI sI ijs dIaF kMDF AuWpr igrJF qy kF bYTy hoey sn.
iJMmU ieh njLfrf bVf ajIb lwg irhf sI.
iJMmU ny jdoN mwGr qy Tfkr nfl ZTvfV ijhy ipMz ivc pYr pfieaf qF afpxy
bMidaF krky Auh Auh ipMz vI cMgf cMgf, qy afpxf afpxf lwgx lwgf. awgy
eIsLr isMG df mrIkf, qy ByVU DUxy qy bYTy DMUaF syk rhy sn. ByVU df aslI
nfm qF BfvyN kulvMq sI pr Aus dI hr iek nfl isr aVfAux dI afdq krky lokF
ny Aus df nfm ByVU hI pf idwqf sI ikAuNik Auh hr iek nfl iBV pYNdf sI. Auh
BfvyNN TIk isr aVfAuNdf BfvyN gLlq, jy Aus ny gLlq TIk kih idwqf qF
kI mjfl ik iPr ipwCy ht jfvy. ieho ijhy vyly lok iek do vfr isr aVf ky
agoN kihx lwg pYNdy ik TIk hY jI TIk hY, duwD kflf hMudf hY. asIN kdoN
icwtf ikhf, eynf sux ky ByVU hIN hIN krI jFdf pr afpxI gwl AuWpr iPr vI
aiVaf rihMdf. DMUaF sykidaF jdoN AunHF ny iJMmU, Tfkr qy mwGr sfiekl
PVI afAuNidaF dyiKaf qF dUroN hI heI sLfvf sLy ! kihMidaF sfry AunHF vwl
Df ky gey, gwCI qy mrIkf qF iJMmU cwbV hI gey, vfh peI ! vfh !
kihMidaF qfey PLOjy ny sfeIkl iJMmU hwQoN PV ilaf. Tfkr vI sfeIkl kMD nfl
KVf krky af igaf. ‘lAu peI sFBo afpxf bMdf. asIN lwB ilafie hF’, Tfkr bVy
mfx nfl kih irhf sI.
“vIh pujf idwqI ik.” PLOjf isMG ny Tfkr sLfbfsL dyNidaF ikhf. “afAu
Gr cldy hF.”
AunHF dy Gr vwl qurn qoN pihlF hI ByVU bol ipaf, “kwlH dy qury hovogy ?”
“nhIN awj hI qury sF.” iJMmU ny juafb idwqf.
“awj qury qusIN aYny suvwKqy phuMc hI nhIN skdy, myry nfl sO sO dI sLrq lf
lAu.”
“nhIN Xfr awj hI qury sF, svyry svyry,” iJMmU ny iPr Aus smJfAux dI
koisLsL kIqI.
“ieh ho hI nhIN skdf, eynf pYNzf ey.” ByVU ny iPr isr aVfieaf.
“hyKF iehdf nf ByVU sLfh ey iJMmF ishF, kih dy ieh kwlH dy hI qury hF,
nhIN qy iehny aVnoN nhIN htxf.”
“aYvyN kih idaF ? myrf nF vI iJMmU nhIN jy ieh vI kMn sVI mwJ vFÕ iBVnoN
nf htfieaf qF khIN.”
“Auh ikvyN ?” iksy ny pWuiCaf.
“ieh gwl mYN quhf kwl dwsMU, ikAuN Auey ByVU sLrq mMnjLUr eI ?”
ByVU kihx lwgf, “Auh ikvyN?” iJMmU ny ikhf ik mYN lokF dy idl dI gwl buwJ
lYNdf hF.
ByVU kihx lwgf, “jy myry idwl dI gwl buwJyN qF iPr mMnIeyN.”
iJMmU ny ikhf, “TIk ey.”
bws iPr kI sI, ieh PLYslf hoieaf ik prsoN iJMmU ByVU dy idwl dI gwl
buwJygf.
“cwlo Xfr Gr cwlIey ikhVy JgiVaF `c pY gey jy?” hfr ky Tfkr ny gLwusy nfl
ikhf.
sfry Gr vwl qur pey, AunHF dy Gr vI ikhVy vMzy hoey sn. iek vwzI
hvylI sI jIhdy ivckfr iek vwzI ikwkr sI qy jIhdI dwKx dI bfhI ivc iek
drvfjLf sI jo bfhr vwl KwulHdf sI AuNÖ BfvyN ieh hvylI mwGr horF dI
sI pr iehdy ivc glLy sfry GrF dy hI KuwlHdy sn.
idn ZlidaF hI sfry GrF dy inafxy ies hvylI ivc DUxf bfl lYNdy qy kMm kfr
qoN ivhly ho ky vwzy vI ies Dxy qy afx juVdy. DUxy dI QF vI KLfs sI
ikAuNik Aus jgHf qy inafixaF ny khI nfl toaf pwuitaf hoieaf sI. DUxy
duafly bihMidaF hI bfqF df islislf sLurU ho jFdf sI qy GrF qoN sO sO ’vfjF
pYx qy vI koeI inafxf AuQoN AuWTx leI iqafr nhIN sI huMdf, inafxy DUxy ivc
kdI sLkrkMdI qy kdI aflU BuMn BMun ky KFdy rihMdy qy ieh cIjLF Auh afpxIaF
mfvF qoN corI hI ilafAuNdy. iPr Auh cuafqIaF nfl gol gol Gyry bxfANudy qy
vwzy AunHF ies gwloN ieh kih ky vrjdy ik AunHF rfq zr
afvygf.
BfAU sohx isAuN df bMq sfiraF qoN sLYqfn dI tUtI sI, Auhdf nfm ipMz vfilaF
ny gvVI pfieaf hoieaf sI ikAuNik Auh afey gey iKwc iKwc ky Gr vwl
KVdf qy kihMdf, “bfpU sfzy GroN cfh pI ky jfeIN gvVI ivc pfeI hoeI ey.”
Auh hr vyly iek hwQ nfl afpxy izwgdy hoey kwCy PV Cwzdf sI, qy Auh
bfr bfr ’qFh cuwkdf rihMdf sI.
lok hwsdy hoey kihMdy, “Auey bMq qyry puiVaF ivc ikwl luaf dyNdy aF.”
Aus Xfd aieaf ik Auh afp qF bfhlf eI ZIT qy lfprvfh sI Aus kdI
vI iksy mry jMmy dI prvfh nhIN sI qy Aus dI mqRyeI mF Aus hr vyly
‘kuwiqaf kwuiqaf’ krdI rihMdI sI. dlIpy df jIqf bfhlf eI cVHIqf qy kMmcor
sI. ipAu Auhdf PLOj ivc nOkr sI qy Auh sfrI idhfVI ipMz ivc avfrfgrdI krdf
rihMdf qy AuhdI mF pRIqm kOr Auhdy mgr mgr Auh AuwcI AwucI avfjLF mfrdI
qurI rihMdI, “vy, jIq vy ! qyry zwkry kIqy vy, vy tuwt pYixaF ! Gr
muV af vy !”
mMuizaF gflHF kwZx ivc qfro qy pRIqm kOr ivcoN koeI vI Gwt nhIN sI.
AunHF dIaF gflHF qoN ieh nhIN sI pqf lwg skdf ik AunHF dy muMzy sky hn ik
mqRyey. ienHF sfiraF qoN vwzf sI mrIky df bIrHf, Auh isafxf vI sI qy gMBIr
vI. Auh sfry nyVy dy skUl ivc CotIaF jmfqF ivc pVHn jFdy sn. Pty hfl, gMdy
lIiVaF, iZlky bsiqaF, tuwtIaF PwtIaF qy slytF nfl, AunHF ieh nhIN sI
ikhf jf skdf ik ienHF dy vwz vwzyiraF ny kdI jMgF XuDF ivc mwlF mfr ky
murwby hfisl kIqy sn.
skUl dy sfry rsqy Auh kdI afps ivc qy bhuqI vfr iesfeI muMizaF dy nfl
KihbVdy hI skUl df sfrf rsqf mukfAuNdy. iek dUjy nfl PwtIaF qy slytF
iBVfANdy. kMizaflIaF ikwkrF dy AuWqy cHwV cwVH ky kFvF dy aFzy BMndy. iek
dUjy dy gurU pIrF mMdf boldy qy iPr ienHF gwlF qoN lV ky lhU luhfn
huMdy pr cMgI gwl ieh sI ik ienHF dI lVfeI kdI vwizaF qwk nhIN sI phuMcI.
ieh afpo ivc hI afpxf ihsfb pUrf kr lYNdy sn.
iJMmU hvylI vflf gLlf twp ky dlIp isAuN dy mgr mgr Auhdy Gr clf igaf. Auh
vyK ky iek vfr qF sfry GrF dy inafxy Auh cMbV gey, bfkI GrF dIaF jLnfnIaF
vI afx hfjLr hoeIaF qy Auh sfrI suK sFd puwCI. dlIpy vI muslmfnF df
Gr hI alft hoieaf sI. Auh Gr vI ajIb iksm df sI. Aus df sfhmxf mwQf pwkf
sI, ijhdy do vwzy drvfjLy sn qy iPr ipwCy iek dy ipwCy dUjf kmrf sI.
iJMmU jdoN Auh afpxf Gr ivwKfAux lY igaf qF Gr vyK ky Aus sLfh
bihrfm dy Aus ikwsy ivcwly kmiraF dI Xfd af geI, ijs ivc swB qy ipwCly
kmry ivc husnbfno kYdI sI. ijs dy drvfijLaF swq jMdry lwgy hoey sn,
ijnHF ivc husnbfno kYd kIqf hoieaf sI.
ieho kmry sn ijnHF ivcoN Aus dI cfcI, jdoN Aus koeI cIjL lYx ByjdI
qF Aus ienHF ivcoN ‘afdm bo, afdm bo’ dI afvfjL suxfeI dyNdI qy Auh
bgLYr koeI cIjL ilaF hI vfps af jFdf ik cfcI mY Auh cIjL lwBI hI nhIN.
cfcI Aus iJVkdI pr bhuqf gwusy nfl nhIN. Auh jfxdI sI ik Auh qF
pihlF hI gflHF df JfiVaf JMibaf hY. Auh bixaf vI pqf nhIN ikhVI imwtI df
sI. Auhdf iksy nfl vI lwg lgfE nhIN sI. nf iksy nfl moh nf muhwbq. nf iksy
dy duwK suK dI sFJ ! puwTy iswDy kMm kr kr ky Auhny afpxy sfry gozy
igwitaF swtF luafeIaF huMdIaF sn, ijhnF ivc hr vyly pF peI rihMdI sI
qy mwKIaF Auh kdI itwk ky bihx nf dyNdIaF. AunHF dy ielfj leI Auh ipsLfb
vflI igwlI imwtI AunHF AuWpr lgf lYNdf pr iPr vI mwKIaF imwtI ivcoN
ikiqAuN nf ikiqAuN koeI nf nf koeI morI kwZ hI lYNdIaF qy ivwsr Boly
bYiTaF hI Auhdy jLKLm ivc zMg mfr jFdIaF, ijs qoN dwuKI ho ky Auh ikMnI
dyr hwQF nfl mwKIaF mfrn ivc ruwJ jFdf. vrHy iCmfhIN Auhdf ipAu kuMnx lfl
zfktr qoN nIlI duafeI ilafAuNdf qy AuhdI mqRyeI mF PVf ky kihMdf ik
ieh ieh lgf dyvIN[[[mF dy KLsm hr vyly kohV hI hoieaf rihMdf ey. qF
AuhdI mF agoN kihMdI “hfie ! hfie !! qY hor koeI gflH nhIN afANudI ?”
iPr AuhdI mF Aus vDfeI cIimaF GroN inMm dy pwqy ilafAux leI kihMdI
pr Auh sfrI idhfVI inMm dy pwqy ilafAux igaf hI nf muVdf qy kMunx qoN
ilaFdI duafeI keI keI idn kMD qy peI hI ruldI rihMdI. iek idn Aus dy ipAu
ny Aus ipMz dy dUjy pfisAuN PV hI ilaf sI, cIco cIc gnyrIaF
KyzidaF[[[Auh ieh Buwl hI igaf sI ik Auh GroN inMm dy pwqy lYx afieaf
sI[[[Aus ny vyiKaf sI ik bIrHf, jIqf, swuKf, bMq, rosLnI aqy inMdo sfry
hfxI hfxI bx ky cIco cIc gnyrIaF Kyz rhy hn, Auh vI ivc jf rilaf sI. Aus
swB kuwJ Bwul hI igaf sI. sfry ipMz ivcoN ieko rosLnI hI sI ijh vyK ky Auh
sfrf kuJ Bwul jFdf sI. awj vI Auh rosLnI vyK ky sB kuJ Bwul hI igaf
sI ikAuNik AunHF ny ikhf sI ik rosLnI horF vwl iek hfxI Gwt sI. ieh Aus df
hfxI bxn leI kih idwqf sI iksy. Auh Ausy vyly iqafr ho igaf sI ikAuNik
rosLnI dy kihx qy qF Auh hr iek muMzy nfl lVn aqy Gulx iqafr
ho jFdf sI. Auh hr vyly rosLnI vwl vyKdf rihMdf, Aus nfl Kyzx leI
llcfAuNdf Auhdy leI Auh sB qoN cMgf bMdf bxn dI koisLsL krdf rihMdf aqy
afpxIaF inwkIaF inwkIaF bhfdrIaF nfl Auh rosLnI df idl ijwqx dIaF koisLsLF
krdf rihMdf. keI vfr Auh kflf jFGIaf pf ky afpxy pwtF ivc bksUey lf lYNdf
qy AunHF ivc kdI cfbIaF qy kdI Puwl tMg lYNdf. jdoN Auh bfkI muMizaF dy
sfhmxy mdfrI vFÕ afpxy pwt dy mfs Kwby hwQ dI AuNgl qy aMgUTy nfl
cuwk ky swjy hwQ nfl bksUey dI sUeI pwt dy mfs ivc KuBoNdf qF rosLnI
hfAukf Br ky[[[qy zr nfl awKF awgy hwQ Dr lYNdI qF Aus aMdr hI aMdr
afpxI bhfdrI AuWpr mfx huMdf.
Aus idn Auh qy rosLnI Krfs dy cMny Auhly luk ky koly nfl dUijaF qoN vwD
vwD lIkF vfhux ivc msq sn ik Aus dy ipAu ny Aus mgroN afx igwcIEN
PiVaf sI[[[iPr kI sI Auhdy ipAu df iCwqr sI qy Aus df PoiVaF Biraf ipMzf
qy isr[[[qy Auh vI ZITF df ZIT sI ipAu sfhmixAuN nf Auh dOiVaf sI qy nf hI
Aus ‘sI’ kIqI sI. afkV ky ipAu dy sfhmxy mfr KFdf irhf sI qy rosLnI zrdI
mfrI cIkF mfrdI afpxy Gr vwl dOV geI sI. Auh afkV ky ipAu dy sfhmxy Kloqf
iCwqr KfeI jf irhf sI afiKLr Auhdy ipAu hI kihxf ipaf, ‘mF df KLsm !
agoN dOVdf, Bwjdf vI nhIN ! lY mY kIh hY ? mYN hor mfrI jfnF’, kihMidaF
Aus ny afpxf iCwqr pYrIN pf ilaf aqy Aus guwtoN PV afpxy nfl qor
ilaf. Auh jyqUaF vFg DOx AuWcI krI ipAu dy nfl nfl quiraf jf irhf sI, Aus
dy hfxI kMDF kOilaF Auhly hoky Aus dI hoxI vyK rhy sn.
Aus idn vI mfr kuwt ky qy Gr ilaf ky bwuZI eIsro dI slfh nfl Aus dy ipMzy
AuWpr mwJ df gohf mlL ky Aus Dwupy ibTf idwqf igaf, nMgy ipMzy aqy
nMgy pYrIN Duwpy bYiTaF Auh zfhZf hI avfjLfrI mihsUs krdf irhf. pr nf hI
mfr ny aqy nf hI ies ielfj ny Aus dIaF awKF ivcoN koeI awQrU izwgx idwqf
sI. Dwupy bYTf Auh afpxI mF dI mOq bfry qy afpxy ipAu dy dUjy ivafh bfry
socdf irhf. sLfm jdoN gohf cMgI qHrF swuk igaf qF Aus inMm dy pfxI
nfl nuhf idwqf igaf. swtF mfry igwtyy goizaF qoN mlL mlL ky sfrI mYlL lfhI
geI qy iPr Aus dy srIr AuWpr nIlI duafeI lf idwqI geI, nIlI duafeI mlLI
hox krky Auh keI idn bfhr hI nf inkilaf, Auh afpxy ivhVy dI kMDolI AuWpr
hI Kwdr df kuVqf pfeI bYTf rihMdf aqy vMn suvwnIaF goNdF gMuddf rihMdf.
[[[jdoN iJMmU AunHF dy ivhVy ivc viVaf qF Auh kMDolI AuWproN Cfl mfr ky
Auqiraf aqy Df ky Aus jf jwPI pfeI, “E cfcf ! afieaf”[[[afp muhfry hI Aus
dy mUMhoN inkl igaf.
“Auey DUiraf ! ikwQy ny vwzy DUry qy DUrIaF ?”
“iewQy eI ny aMdr”, Aus ny aMdr vwl iesLfrf krky ikhf. aMdr Aus df ipAu
mMjy AuWpr cfdr lY ky lMmF ipaf hoieaf sI aqy mqryeI mF ijs Auh cfcI
kihMdf huMdf sI, nyVy bYTI Kys dy zory vwt rhI sI. ijs Auh ivcy Cwz ky AuT
KVI hoeI qy iJMmU dy moZy AuWpr QfpI dyNidaF puwCx lwgI, “hor vIr kI hfl
ey?”
iJMmU ny Aus suafl df juafb ivcy hI rihx idwqf qy Aus dy ipAu jf jwPI
pfeI. ipwCy afey inafixaF nfl ivhVf Br igaf qy kfvFrOlI ivc iksy vI kuJ
pqf nhIN sI lwg irhf ik koeI kI kih irhf hY. pr ivcoN hI jIqy dI mF pRIqm
kOr dI afvfjL AuBrI, “BYiVaf, qyl qy co lYx dynoN !”
|