aOrq dI afjLfdI dy pRsMg ivc,
asIN, BfrqI mUl dy lok, ‘svMbr’ df bVy PLKLr nfl ijLkr krdy hF. svMbr mUl
rUp ivc doNh sLbdF-‘svXM’ aqy ‘vr’ dy sMXog qoN bixaf hoieaf hY; ijsdf arQ
hY afpxy vr dI afp cox krnf.
svMbr dI crcf krn vyly sfzf ieh dfavf huMdf hY ik pRfcIn BfrqI smfj ivc
aOrq nUM afpxf ivafhuqf sfQI afpy cuxn dI suqMqrqf huMdI sI.
ies gwl df inqfrf krn vyly sfnUM ies qwQ nUM iDafn ivc rWKxf pvygf ik
svMbr dI pRQf kuJ coxvyN rfj-GrfixaF ivc hI pRcilq sI, afm lokF df ies nfl
koeI vfh-vfsqf nhIN sI.
svMbr dI rsm vyly iks iks Grfxy dy rfjkumfrF nUM sLfiml hox df swdf dyxf
hY, iesdf PLYslf vI rfjkumfrI dy purK-ipqfmy hI kiraf krdy sn.
pr jy kMinaF ny afpxy vr dI cox bulfey gey rfjkumfrF dI tolI ivcoN iek qwk
hI nf sImq rwKxI hoey? jy Auhdf pRym hoey qF iksy rfjkumfr nfl hI, pr
Auhdy mfqf-ipqf dI psMd nf hoey?
rfjpUq rfjkumfrI sMXogqf dy svMbr vyly eyho hfdsf vfpiraf sI. sMXogqf dI
psMd qF sI ipRQvI rfj, pr AusnUM svMbr ivc sLfiml krn dI QF kyvl pMzfl dy
duafr ‘qy Auhdf buwq hI itkf idwqf igaf sI qy sMXogqf ny rfjkumfrF dIaF
pflF nUM AulMG ky Aus buwq dy glL ivc hI vr-mflf pf idwqI sI. iswty vjoN
ipRQvI rfj sMXogqf nUM ivafh ky nhIN sgoN kyvl AuDfl ky hI afpxy mihlIN
iljf sikaf sI qy ies dy PLl srUp Bfrq dy ieiqhfs ivc jo duKFq vfpiraf sI,
Auh sfrf vyrvf iewQy dyx dI koeI loV nhIN BfsdI.
ies islisly ivc dUjf suafl ieh puwiCaf jf skdf hY ik jy kMinaF dI cox
rfj-kul qoN bfhrlf koeI prfkrmI, klf-DrmI jF iksy hor ksb ivc inpuMn Xuvk
hovy?
svMbr ivc afm qOr qy qIr-aMdfjLI ivcoN pRbInqf dI sLrq hI ikAuN rwKI jFdI
sI? ieh sLrq kOx qYa krdf sI? qIr-aMdfjLI df mukfblf qF koeI kTor-icwq
rfjkumfr vI ijwq skdf sI, jo suBfE vwloN kMinaF dIaF rucIaF dy asloN hI
ivpRIq vI ho skdf sI?
dRopdI dy svMbr dI sUrq ivc qF iek hor vI iBafnk Bfxf vfpiraf sI. svMbr
ivcoN ivjeI ho ky afey arjn dy mMUhoN sih-suBfvk hI ieh gwl inkl geI sI ik
mF bfhr af ky vyK mYN ikho ijhI ascrjjnk cIjL ilafieaf hF. qy mF ny aMdroN
hI afiKaf sI ik puwqr jy cIjL asloN hI hYrfnkun hY qF afpxy BrfvF nfl vMz
ky vrqIN.
kI dRopdI koeI ‘cIjL’ mfqr hI sI? kI AusnUM kyvl mF dy mMUhoN inkly
sih-suBfvk bolF kfrn hI pMjF pFzoaF ny afps ivc vMz ky vrq ilaf sI jF ies
ivc dRopdI dI afpxI mrjLI vI puwCI jfxI jLrUrI smJI geI sI?
AupRokq qwQF nUM jfx lYx mgroN vI sLfied kuJ lokF dy mnF ivc svMbr dI pRQf
bfry koeI mfx rih igaf hovy.
cwlo AupRokq sB kuJ nUM drgujLr kr ky asIN pl Br leI ieh mMn lYNdy hF ik
pRfcIn BfrqI smfj ivc aOrq nUM afpxf vr cuxn dI kuJ afjLfdI sI.
pr kI asIN ‘ipdrm sulqfn bUd’ dI rwt lf ky hI, afpxy vrqmfn ivhfr dIaF
krqUqF nUM Auicq Tihrf skdy hF.
jMmIaF axjMmIaF DIaF dI hwiqaf krn dy mhF-klMk dI gwl kdy Pyr shI. iPLlhfl
asIN ies gwl vwl hI sMkyq krky sMqoK krdy hF ik kYnyzf ijhy AuWnq dysL ivc
vwsdy, asIN pMjfbI lok, afpxI hYNkV qy ihMz dy mfry, sVk ‘qy sYr krdIaF
afpxIaF DIaF nUM, AuhnF dy dosqF smyq drV suwtx jF kql krn dy klMk Kwtdy
hF qF aOrq dI afjLfdI bfry iek BfeIcfry dy qOr ‘qy koeI vI dmgjLf mfrn dy
ikMny ku aiDkfrI rih jFdy hF? |