aMimRqsr jylH dI gwl hY. aYmrjYNsI ivc zI afeI afr aDIn jylH ivc bMd sF.
iek idn Duwpy kMbl ivCf ky bYTy gwp-igafn ivc ruwJy hoey sF. nIly rMg dy
inhMgI bfxy vflf koeI swjx sfzI bYrk df drvfjLf lMG ky aMdr viVaf qy
sfhmixEN imlx vfly bMdy nUM kuJ pwuCdf idisaf. Aus bMdy ny sfzI tolI vwl
iesLfrf kIqf. sfzy vwl qury afAuNdy inhMg isMG nUM mYN Jwt pCfx ilaf.
AuWTidaF Ausdf svfgq kIqf, “bwly! bwly!! inhMg isaHF, qUM eyQy ikvyN?”
Auh sikaF ivcoN lwgdI myrI BUaf qyjo df dUjy nMbr df ‘CVf-CFt’ puwq ajIq
isMG sI ijsnUM asIN sfry ‘jIqf inhMg’ afKdy sF. myry ipqf qy BUaf qyjo df
ipClf ipMz Bzfxf sI. BUaf qyjo sur isMG ivafhI geI sI qy myrf ipqf vI
dysL-vMz qoN ipwCoN afpxy nfnky ipMz sur isMG ivc hI afpxy mfmy df muqbMnf
bx ky pirvfr smyq afx vwisaf sI. ies ipMz ivc myrf ipqf BUaf qyjo dI vwzI
iDr sI. dovF pirvfrF df afps ivc zUMGf imlvrqx sI. hPLqy dsIN idnIN
iewk-dUjy Gr gyVf vwjdf rihMdf. loV vyly iek-dUjy dy joqrf vI lf afAuNdy,
pwTy-dwQy dI vI lY-dy kr lYNdy. BUaf dy vwzy dovyN puwq hrbMs qy jIqf Aumr
ivc myry qoN vwzy sn qy mYnUM Coty BrfvF vFg ipafr krdy sn. ies krky mYnUM
inwky huMdy qoN AuhnF dy Gr jfxf qy Kyzxf cMgf lwgdf. afp anpVH hox kr ky
Auh huisLafr ‘pVHfkU’ vjoN mYnUM kdrdfnI nfl vyKdy. hrbMs ny qF ijLd kr ky
afpxy ivafh `qy mYnUM srbflHf bxfieaf sI jd ik nyVlI irsLqydfrI ivcoN koeI
myrf hI hfxI muMzf nvyN kwpVy svfeI srbflHf bxn dI iqafrI kwsI bYTf sI.
bMHsy qy jIqy df myry ipE nUM ‘mfmf, mfmf’ kihMidaF mUMh nf Qwkdf. AuhnF
dy Coty BrfvF nfl myrI bhuqI sFJ nhIN sI.
jLmIn jfiedfd hox dy bfvjUd pqf nhIN jIqy nUM koeI sfk isry ikAuN nhIN sI
ciVHaf. hOlI hOlI vfhI dy kMm-DMdy ivcoN Ausdf mn Aucft huMdf igaf. iek
idn Ausny bfby ibDI cMdIaF qoN aMimRq Ck ky inhMgI-bfxf sjf ilaf. inhMg bx
ky Auh pwky qOr `qy ‘dl’ nfl rihxf cfhuMdf sI. jIqy df pirvfr KLud BfeI
ibDI cMd dI ‘CInf’ goq nfl sMbMD rwKdf sI. ibDIcMdIaF nfl BfeIcfry dI sFJ
hox kr ky bfby cfhuMdy sn ik jIqy dy ipqf rMgf isMG df ‘muMzy nUM GroN
puwtx df’ AuhnF dy isr AulfhmF nf afvy; ies leI aMimRq Ckx qoN bfad vI
AuhnF dI iewCf sI ik jIqf Gr dy kMm-kfr nfl juiVaf rhy. pr jIqy nUM ieh
mnjLUr nhIN sI. Auh ‘cwkrvrqI’ ho igaf.
BUaf dy kihx `qy myry ipE ny smJfieaf qF kihMdf, “mfmf! qUM eI dws mYN
kIhdy leI vfhI `c idn rfq PftF BMnfAudf iPrF. mYN ikhVf iksy afpxI cUVy
vflI nUM sLnIl df sUt isvf ky dyxf eyN! qy myry ikhVy iCMdU huxIN roNdy
iPrdy ny peI AuhnF dI PIs qfrn vflI rihMdI ey! hux nf iksy dI ihVk nf
iJVk. nf koeI svyry-sfJry hlF leI jgfvy. afpxI mrjLI sONeIey, afpxI mrjLI
jfgIey.”
Auh qF ‘vfirssLfh’ vflf rFJf jogI bixaF ipaf sI!
nIlf colf, isr `qy cwkr lf ky sjfeI dsqfr qy hwQ ivc lMmF brCf. jdoN kdI
Ausdf idl krdf Auh suwKy nfl lyHV ky sfzy Gr af vwjdf. GMitaF bwDI bYTf
eyDr-EDr dIaF mfrI jFdf. ivc ivc bIbI nUM vI hukm krI jFdf, “mfmI cfh bxf
krVI ijhI; jy prsLfdf iqafr ho igaY qF ilaf hwQ Duaf. dfl `c rqf iQMdf
vfhvf pf deIN, sUmpuxf nf krIN.”
asIN vI AusnUM tyZy myZy svfl krdy rihMdy qy AusdIaF Jwl-vlwlIaF sux sux
ky ÉuÈ huMdy.
iewk idn iksy ny myry ipAu nUM AulfhmF idwqf, “quhfzf inhMg suMh rOV ivc
sfeIkl clfAuNdy sfzy inwky muMizaF qoN sfeIkl lY ky Bwj igaY. Auhdy GridaF
nUM afiKaY qF Auh kihMdy ny ik AuhnF nUM nf qF Ausdy iksy pwky itkfxy df
pqY qy nf hI Auh AuhnF dy kihxy ivc aY. bfibaF koloN vI nhIN imilaf. qusIN
kuJ krogy ik puils nUM afKIey!”
myry ipqf ny sfeIkl muVvf dyx df vfadf krky AuhnF nUM smJfieaf ik Auh kuJ
idn hor AuzIk lYx qy puils kol nf jfx.
dsIN pMdrIN idnIN jIqf afp hI sfeIkl agilaF dy Gr PVf afieaf. myry ipqf ny
puwiCaf ik Ausny aijhf ikAuN kIqf qF hwsdf hoieaf kihx lwgf, “E mfmf, qyrI
shuM! gwl kI hoxI sI. muMzy rOV `c ÈYkl clfAux zhy sI. mYN AuhnF qoN sLYkl
PVH ky afiKaf, “ilafE Auey muMizE, vyKIey qHfzf ÈYkl Blf hOlf cwldY ik
Bfrf. ÈYkl clf ky vyiKaf, vfhvf hOlf cwldf sI. mYN soicaf, cwl mnF;
‘vrnfilEN’ BUaf nUM eI iml afeIey, `vf vI ipwCoN dI af.”
Auh ajy vI icwty icwty dMd kwZI iZwz ihlf ky hwsI jf irhf sI.
jIqy nUM afpxy kol ibTf ky hwsidaF puwiCaf, “inhMg ishF! lwgdY aYqkIN `vf
‘vrnfly’ dI QF aMbrsr vwl vgdI sI?”
myrf iÉafl sI ik Auh iksy ‘ieho-ijhy’ Coty-moty kys ivwc hI aMdr afieaf
hovygf. aprfDI ibrqI vflf qF Auh hY nhIN sI.
“E `vf ikwQy Brfvf! aYqkIN qF `nyrHI DUh ilafeI ey.”
Auh iksy ‘kql-kys’ ivwc Ps igaf sI.
“kql ikvyN ho igaf?”
“kql kI hoxf sI. kql qF mYnUM kIqf krfieaf eI iml igaf Brfvf!” Auh ajy vI
hws irhf sI.
Auh ipCly kuJ mhIinaF qoN ipMzoN bfhrvfr bfby ibDI cMd dI smfD `qy vI kdI
kdI rfq kwt lYNdf sI. iek bjuLrg BfeI EQy syvf krdf sI. jIqf Aus nfl rl ky
suwKy vflI sLrdfeI rgVdf. bfbf ipMzoN gjLf kr ilafAuNdf. afey gey nUM
prsLfdf imldf qy AuhnF nUM vI. jIqf kdI kdI ivcoN AuzMqr vI ho jFdf qy keI
keI idn nf prqdf. AusdI ikhVf iksy dPLqr ivc hfjLrI lwgxI sI. ieMj hI Auh
‘Xfqrf’ `qy igaf hoieaf sI ik ipwCoN iek svyry iksy ny smfDF dy bfhr bfbf
miraf ipaf vyiKaf. AuhdIaF godVIaF dI Prolf-ProlI vI kIqI hoeI sI. ies
‘Prolf-PrflI’ qoN hI puils nUM sLwk hoieaf ik bfbf kudrqI mOq nhIN miraf
sgoN Ausdf kql hoieaf hY.
puils ny ieh kql kys jIqy `qy pf idwqf sI qy Ausdy vfps prqx `qy AusnUM
igRPLqfr kr ilaf sI.
“pqf nhIN AuhnUM iksy mfiraf sI ik afpy mr igaf sI. jfn qF awgy hY nI sI
bjLurg ivc. pihlF eI iniBaf ipaf sI. nfly myrf qF ivcfrf bVf pRymI sI.
ZwgI KfvF jy JUT bolF. nfly qyry kol kfhdf JUT. Auhdy grIb kol ikhVy Kjfny
dwby pey sn! mYN qF chuM-pMjF idnF qoN EQy hY vI nhIN sF. sfrf isafpf EQy
nf hox ny eI pfieaf. sfry afKx smfDIN qF jIqf hI huMdY. Auho hI mfr ky
ikqy awgy-ipwCy ho igaY hux. puils ny kql myry `qy pf ‘qf. myrI iksy iewk
nHIN suxI. ipCly buwDvfr aYQy jylH ivc ilaf suwitaf. eyQy suwKy dI bVI
qMgI af. EN do Pulky eI Ckxy aF. aMdr kI qy bfhr kI!”
mYN hor vI Kurc ky puwiCaf. Ausdy suBfa aqy gwl-bfq krn dy aMdfË qoN jfxU
sF. lwgf; jIqf qF nf-hwk hI kql kys ivwc Ps igaf sI. iKLafl afieaf Auh
bfby ibDI cMdIaF df ‘isMG’ sI. AuhnF iesnUM bcfAux leI ikAuN nhIN kIqf?
“qyry kys dI pYrvI kOx kr irhY? qyry Gr dy jF bfby ibDIcMdIey?”
“pYrvI myrI kIhny krnI sI! Brf aFhdy hoxgy cwl Ìfhy lwgU qF ihwsy afAuNdy
do ikly sFBx vfly bxFgy. nfly Auh socdy hoxgy afpy bfby koeI cfrf krngy.
bfibaF nUM lWgdY, AUN myry `qy hI Èwk aY.”
ieh jfx ky hor vI duwK hoieaf ik Aus leI iksy ny ajy qwk vkIl df vI koeI
bMdobsq nhIN sI kIqf. mYnUM lwgf, jIqf ivcfrf qF BMg dy BfVy Pfhy lwg jfxf
hY. iesdy bcfa leI kI kIqf jfvy!
rotI vylf ho jfx `qy jIqf iPr imldy-igldy rihx df vfadf kr ky afpxI bYrk
ivc clf igaf qy mYnUM socF ivc pf igaf. ieh vI kI ivzMbnf sI ik myrI pqnI
dI BUaf df puwq qy myrI BUaf df puwq dovyN hI JUTy kql-kys ivc Ps gey sn!
mYN nhIN sF cfhuMdf ik jIqf vI Aus vFg jylH ivc Aumr kYd Bogy! pr mYN aMdr
bYTf Aus byksUr leI kI kr skdf sF! myrI qF afriQk hflq vI aijhI nhIN sI ik
koloN pYsy KLrc ky Ausdf mukwdmf lVn leI koeI cMgf vkIl KVf kr skF. mYN qF
icwty kfgLjLF `qy kfly awKr vfhux vflf mfmUlI lyKk sF.
myry mn ny mYnUM vMgfiraf, “qUM mfmUlI ikvyN eyN? qyry awKrF ivc koeI
‘qfkq’ hoeygI qF hI qYnUM agilaF ‘awKrF dy hvfly nfl’ aMdr kIqf hY!”
pr myry ‘awKrF dI qfkq’ jIqy dy iks kMm?
acncyq myry aMdr ibjlI kOND geI. jIqy dy prsMg ivc vI mYN afpxy ‘awKrF dI
qfkq’ prKL ky vyK skdf sF!
mYN soicaf; mYnUM dl bfbf ibDI cMd dy muKI bfbf dieaf isMG nUM, ijhVy bfbf
ibDI cMd dI aMs-bMs ivcoN XfrvyN QF ‘gwdI-nsLIn’ sn, jIqy dI mdd krn leI
icwTI ilKxI cfhIdI hY. afKLr jIqf AuhnF dy dl df ‘isMG’ sI. AuNJ vI AuhnF
dy ‘CInf’ BfeIcfry ivcoN sI. jy bfby AusdI mdd qy af jFdy hn qF jIqy df bc
jfxf lfjLmI sI. kys ajy sLrUafqI dOr ivc hI sI qy bfbf jI dI qF
srkfry-drbfry pUrI phuMc sI. rfjnIqIvfn, pulsIey qy hor srkfrI aiDkfrI
AuhnF nUM dUroN dUroN mwQf tykx afAuNdy sn.
jIqy vwloN icwTI ilK ky mYN bfbf jI ny mn ivc jIqy leI qrs qy hmdrdI dy
Bfv jgfAuxy sn! afpxy ‘lyKkI hunr’ nfl AuhnF dI sMvydnf nUM tuMbxf sI. mOq
dy jfl ivwc Ps gey jIqy dI qVpdI-PVPVfAuNdI afqmf bx ky Ausdy bcfa leI
qrlf pfAuxf sI.
awj myrI ilKx-klf df bVf vwzf iemiqhfn hox vflf sI.
Aus rfq mYN vwKry bYT ky qy mn-icwq ibrqI nUM iekfgr kr ky bfbf ibDI cMd
dl dy muKI bfbf dieaf isMG dy nF jIqy vwloN iewk lMmI icwTI ilKI. icwTI
ilKidaF hoieaF mYN ‘virafm isMG sMDU’ nhIN sF rih igaf ijs df zyiraF,
bfibaF jF Drm qy Dfrimk sLKLsIaqF bfry vwKrf qrk qy idRsLtIkon sI. mYN qF
jIqf bx igaf sF qy Ausdy Dfrimk qy sLrDflU idRsLtIkon qoN bfbf jI nUM
muKLfqb sF. myrf ‘qrk’ qF ieho sI ik mYN jIqy dy guMgy aMdr nUM jLbfn dyxI
hY ijhVI bfbf jI dy mn nUM nyiVEN sux sky. ilKidaF hoieaF mYN jIqy dI QF
afpxy afp nUM byksUr Pisaf mihsUs kr irhf sF.
eyny sflF bfad icwTI dI BfsLf qy vyrvy qF hux Xfd nhIN pr icwTI ivc pysL
BfvnfvF qy ‘qrk’ ies pRkfr Ausfiraf igaf ijs nfl bfbf jI dIaF BfvnfvF nUM
jMuibsL iml sky. BfeI ibDI cMd gurU arjn dyv qy gurU hrgoibMd sfihb dy
smkflI qy sLrDflU iswK sn. bfbf dieaf isMG dy ipqf bfbf sohx isMG ny afpxy
jIvn kfl ivc ipMz sur isMG ivc gurU hrgoibMd sfihb dy gurdvfry dI iemfrq
bxvfeI sI ijwQy hr sfl bVf vwzf sflfnf joV mylf lwgdf sI. bfbf jI nUM
‘swcy-suwcy guriswK qy bRhm-igafnI’ vjoN vizaf ky mYN gwl ‘bMdI-CoV’ gurU
hrgoibMd sfihb dy hvfly nfl hI sLurU kr ky kuJ iesqrHF iliKaf:
‘qusIN ‘kljug’ ivc Es swcy pfqsLfh dy swcy pRqIinD ho ijsnUM ‘bMdI-CoV’ dy
nF nfl sfrf iswK-jgq jfxdf hY. awj qusIN hI sfzy swcy hmdrd qy sfzIaF
curfsIaF kwtx vfly bMdI-CoV ho. ‘curfsIaF’ sfhmxy ieh duinafvI jylHF qF
quhfzy awgy kuJ arQ hI nhIN rwKdIaF. iesy krky eyQy jylH ivc bYiTaF vI mYN
cVHdI klf ivc hF. mYnUM kfhdf iPLkr jd quhfzy nF vFg hI quhfzf dieafvfn
hwQ myry isr AuWqy hY. eysy krky qF mYN sLfh husYn dy kihx muqfbk ‘mfpy
CoV ky quhfzy lV lwigaf sF.’ quhfzy koloN aMimRq Ck ky mYN AusqrHF hI
afpxy afp nUM quhfzy sIny nfl lwgf mihsUs krdf hF ijvyN BfeI ibDI cMd jI
nUM AudoN lwgf sI jdoN gurU jI ny BfeI ibDI cMd nUM afpxy sIny nfl
GuwtidaF ikhf sI, ‘ibDI cMd CInf gurU kf sInf.’ Aus idn qoN bfad qusIN hI
myry mF-bfp qy hor sB kuJ ho. quhfzy sIny nfl lwgy quhfzy ies inmfxy isMG
nUM Brosf hY ik qusIN axboilaF hI agly dI ibrQf jfnx vfly, mn dIaF buwJx
vfly ho. qusIN dr `qy afieaF dIaF PLirafdF suxdy qy AuhnF dy duwK hrdy ho.
byksUry duKIaF dI kurlfht quhfzy qoN vwD Blf hor iks nUM suxfeI dy skdI
hY! myry byksUr hox dI kurlfht ‘Gt Gt ky aMqr kI jfnx vfly’ quhfzy
rihm-idl afpy nUM Blf ikvyN nf suxI hoeygI! jy ajy qwk qusIN myry bcfa leI
kuJ nhIN kIqf qF ies ipwCy vI quhfzI koeI rjLf hI hoeygI. kdI kdI
dunIaFdfr hoieaf myrf idl socdf hY ik quhfzy awgy qrlf pfvF ik mYnUM ies
jylH ivcoN mukq krfE. iPr socdf hF ik jdoN bfbf jI hI hux myry mfpy, myry
gurU qy myrf rwb hn qF AuhnF nUM Blf myrf bygunfh df qrlf ikvyN nf suxdf
hoeygf qy Auh myrI ‘bMd-KlfsI’ krfAux leI Blf AuWdm ikvyN nf krngy! qusIN
mYnUM afpxy sIny nfloN lfh ky jylHF ivc rulx leI dUr ikvyN suwt skdy ho!
quhfzy ‘bMdICoV’ coly dI iek kMnI qF myry hwQ af hI jfeygI! mYN muV qoN
afjLfd iPLjLf ivc sfh lYNdf quhfzy crnf ivc bYTf hovFgf.’
iesqrHF dy rldy-imldy BfvF vflI icwTI jIqy vwloN ilK ky mYN Ausdy inrdoÈ
hox df vfsqf pfieaf. ÈbdF ivwc afpxf aMdr Gol idwqf. ies Guly hoey idl ny
bfbf jI df idl ipGlfAuxf sI!
agly idn icwTI pVH ky jIqy nUM suxfeI.
ieh icwTI jylH qoN bfhr vI mYN hI phuMcfAuxI sI. kuJ idnF qwk myrI qrIk
sI. afpxy nfl icwTI lY jfvFgf qy EQy iksy afey dosq-irsLqydfr nUM zfk ivc
pfAux leI kih idaFgf.
iewko kys nfl sMbMiDq hox kr ky ibjlI borz vfly blbIr ny aqy mYN iekwiTaF
qrIk Bugqx jfxf sI. sfnUM jylH dI izEVHI ivc lY ky jfx vfly jylH krmcfrI
sfzy jfxU ho cuwky sn aqy sfzy ivcfrF krky sfzI iewjLq krdy sn. mYN AuhnF
nUM dwisaf ik mYN jIqy inhMg dI icwTI bfhr lY ky jfxI hY.
“gwl eI koeI nHIN Bf jI!” AuhnF afiKaf.
izEVHI ivc afpxy afpxy mukwdimaF dIaF qrIkF Bugqx vfly hor lok vI sn. qrIk
`qy jfx vfly sfnUM sfiraF nUM iek lfeIn ivc KVHf kr ilaf igaf.
“ijhdy kol jo kuJ vI hYgf, Auh huxy bfhr kwZ ky PVf dyvy. iPr nf afiKE!”
gfrd nfl jfx vfly hvfldfr ny Dmkfieaf aqy iPr lfeIn dy iek isry qoN sB
dIaF qlfsLIaF lYxIaF sLurU kr idwqIaF.
“jdoN mYN afK jU afK idwqf sI qF qYnUM suixaF nhIN sI. buwjy idwqy sI kMnF
`c? qusIN lok iCwqr dy Xfr E.” hvfldfr dI afvfjL dy nfl hI ‘qfV! qfV!!’
cpyVF vwjx dI afvfjL suxI. hvfldfr roh ivc mwc ipaf sI. vfrI vfrI qlfsLI
lYNidaF ijs koloN vI kuJ lwBdf AusnUM Auh KuwlHy idl nfl gflHF qy cpyVF dI
bKLisLsL krI jf irhf sI. myrI sfhmxI jyb ivc jIqy vflI icwTI sI. pr mYN
lfeIn dy lgBg aKLIr `qy sF. myry kol phuMcidaF nUM ajy AusnUM icr lwgxf
sI. chuM kdmF dI ivwQ `qy myry hmdrd krmcfrI Kloqy hoey sn. AuhnF ivcoN
iek jxf rijstr `qy nF pqy ilKx vfly krmcfrI nUM kuJ ilKf irhf sI qy dUjf
Aus `qy Juikaf hoieaf sI. mYnUM afs sI ik myry qwk hvfldfr dy phuMcx qoN
pihlF hI Auh ‘AuDroN’ ivhly ho ky myrI ‘surwiKaf’ leI af hfjLr hoxgy.
AuhnF ivcoN rijstr `qy Jukx vfly ny afpxy sfQI nUM ikhf vI, “qUM EDr iDafn
rwK.”
Ausny rijstr vwl vyKxoN ht ky sfzy vwl Jfq mfrI qy mYnUM surwiKaq ‘hdUd’
ivc jfx ky Pyr sfQI nfl hI rijstr `qy Juk igaf. hvfldfr myry qoN pihlF
Kloqy blbIr kol sfhmxy af KVf hoieaf. jdoN Auh myry sfhmxy hoieaf mYN jyb
ivcoN Brosy nfl icwTI kwZ ky QoVIH ivwQ `qy Kloqy afpxy hmdrd krmcfrIaF
vwl iesLfrf kr ky, hvfldfr nUM dwsx qy AuhnF hmdrdF df iDafn afpxy vwl
moVn leI afvfjL dyx hI vflf sF ik hvfldfr ny ‘ptfk’ krdf jLordfr QwpV myrI
gwlH `qy jV idwqf. KVfk nfl izEVHI gUMj AuWTI. myrI afvfjL mUMh ivc hI
Gurl ho geI.
blbIr ny vI Ausdf AuTdf hwQ vyK ilaf sI. Ausny hmdrd krmcfrI nUM sucyq krn
leI Ausdf nF lY ky afvfjL mfr idwqI. Ausny qurq ipwCy BON ky vyiKaf.
‘Bfxf’ qF vrq cuwkf sI!
“E vyKIN vyKIN!” kihMidaF dUjf QwpV mfrn leI hvfldfr df AuWiTaf hwQ Ausny
Cfl mfr ky PVH ilaf. Ausdf dUjf sfQI vI kol af Kloqf.
“Xfr bMdf-ku-bMdf qF vyK ilaf kro.” Ausny hvfldfr nUM ihrKL aqy pCqfvy nfl
ikhf.
“pihlF dwsxf sI nf Pyr. bMdy dy mUMh `qy qF nhIN nf iliKaf hoieaf!”
“sOrI Bf jI! qusIN pihlF afvfjL dy dyxI sI.”
mYnUM Drvfs dy ky Aus afpxy sfQI vwl mUMh kIqf.
“mYN qYnUM iDafn rwKx leI ikhf vI sI, jdoN mYN jU rijstr `qy ilKfAux izhf
sF; qUM myry lfgy Klo ky kI kVC mFjxf sI!” Ausny afpxy sfQI nUM iJVikaf qy
KohI geI icwTI hvfldfr dy hwQ ivcoN PVHky myry hwQ PVHfAuNidaF hvfldfr vwl
mUMh kIqf, “qYnUM pqf vI hY, ieh kOx ny!”
Auhdy aPLsos krn nfl hux myrf kI sOrnf sI! myry kMn aqy gwlH `coN syk inkl
irhf sI. isr GuMm irhf sI. vwjI cpyV df KVfk ajy vI izEVHI ivc gUMjdf
lwgdf sI. aYny bMidaF ivc Kloqf mYN jLlflq, nmosLI qy hIx-Bfvnf ivc zuwbf
hoieaf sF. Auh dovyN ajy vI AusnUM ‘mYN kOx hF!” bfry dws rhy sn.
AuhnF nUM suxn AuprMq QwpV mfrn vfly hvfldfr dy mn ivc pqf nhIN kI afieaf;
Ausny bFh vDf ky qswlI dyx leI myrf moZf Guwitaf.
mYN afpxy afp ivc priqaf. afpxy hmdrdF nUM pCqfvy dy Bfr qoN mukq krn leI
JUTI-mUTI hwisaf, “iehny qF mfstr sflg rfm dI ‘ieiqhfsk’ cpyV dI ‘sLF sLF’
dubfrf cyqy krvf idwqI.”
mYN pihlI jmfq ivc sF. mfstr sflg rfm ny sfnUM PwtIaF AuWqy bol-ilKq ilKx
leI sLbd boilaf, ‘acfr’. mYN Esy vyly ilK ilaf. pr mfstr aglf sLbd ajy bol
nhIN sI irhf. Auh dUjy muMizaF vwl vyK irhf sI sLfied, ijhVy ajy ilKx dy
Xqn ivc sn. mYN vI agly sfQI vwl QoVHf Juk ky JfqI mfrI ik iesny ajy qwk
iliKaf ikAuN nhIN! sflg rfm ny myrI Jfq nUM vyK ilaf aqy mYnUM AuWT ky
afpxy kol afAux leI ikhf. zrdf zrdf mYN AusdI kursI kol igaf qF Ausny vI
hvfldfr vFg nf af vyiKaf nf qfa qy “nkl krdYN” afK ky ‘ptfk’ krdI kwtI
hoeI cIcI vfly hwQ dI iqMn-AuNglI cpyV myrI gwlH `qy jV idwqI. awKF ivcoN
Puwt Puwt zuwlHdy awQrUaF nfl myrf ichrf qF iBwjxf hI sI; acncyq peI
dihsLq nfl myrI pjfmI vI igwlI ho geI. mYnUM qF AudoN ajy ‘nkl’ dy arQF df
vI pqf nhIN sI. iksy vwloN vwjI ieh myrI ijLMdgI dI pihlI cpyV sI. iesy kr
ky myry leI ‘ieiqhfsk’ sI. ibnF ksUr qoN vwjI ies cpyV dI pIV sfrI Aumr
myry ijLhn ivc ‘sLF sLF’ krdI rhI sI. awj ies ivc dUjI cpyV df vfDf ho
igaf sI.
kcihrI jFidaF vI ies cpyV dI gUMj myry aMdrly guMbd ivc gUMjdI geI.
qrIk Bugq ky jylH ivc prqx qoN pihlF hI svyr vflI cpyV dI KLbr myry sfQIaF
nUM iml cuwkI sI.
“awj qF Brfvo idn eI cMdrf ciVHaf. pihlF qF izEVHI ivc ptfkf pY igaf. Pyr
gfrd vfilaF ny DoKf kIqf. vkIl nUM JkfnI dy ky pihlF hI qrIk lY afey. awj
qF bws eynf eI kMm hoieaf ik cpyV qoN sfvIN jIqy inhMg dI icwTI qol ky
zfky pvf idwqI ey. vyKo Ausdf hux kI bxdf ey!”
“jy idn eI eynf mnhUs ciVHaY qF bxnf bnfAuxf jIqy dI icwTI df vI kuJ
nhIN.” iksy ny toxf mfiraf.
iek jxy ny ‘cpyV’ vflI khfxI ‘ikvyN vfprI?’ suxn dI PLrmfiesL pf idwqI.
kI dwsdf AuhnUM! Auh iewk vfr klpnf ivc mYnUM Pyr cpyV vwjdI afp vyKxI qy
mYnUM ivKfAuxI cfhuMdf sI.
mYN hws ky Pyr ‘sflg rfm dI ieiqhfsk cpyV’ dI khfxI pf idwqI.
“mfstr sflg rfm myry ipMz df eI sI. lokF AuhdIaF khfxIaF bxfeIaF hoeIaF
sn. pqf nhIN JUTIaF jF swcIaF. kihMdy; afpxI suhfg rfq nUM jdoN Auh cubfry
ivc GrvflI kol igaf qF iekdm hyTly jIaF ny nv-ivafhI vhutI nUM roNidaF
kurlfAuNidaF qy ‘bcfE! bcfE’ dy hfVy kwZidaF suixaF qy nfl hI suxI ‘DYNh!
DYNh!’ dI afvfjL. Gr dy jIa qy pRfhuxy Bwjy gey. kI vyKdy ik sflg rfm
vhutI nUM kuwt irhf hY qy Auh jfn bcfAuNdI cubfry ivc nuwkro-nuwkrI BwjI
iPrdI hY. “kmlf ho igaYN? akl nUM hwQ mfr. hoieaf kI ey qYnUM?” GridaF
puwiCaf qF sflg rfm kihMdf, “mYN jdoN jmfq `c jFdF qF pMjfh muMzy ‘klfs
stYNz’ afK ky mYnUM ‘bMdgI’ krn leI AuWT ky Klo jFdy ny. ieh myry afAux
`qy guwCf-muwCf ho ky bYTI rhI. ‘klfs-stYNz’ afK ky AuWTI ikAuN nhIN?”
“hvfldfr vI kMjr sfzI ‘klfs-stYNz’ krfAux lwg ipaf sI.”
Aus pl qF cpyV df KVfk sflg rfm dI khfxI dy hfsy ivc gvfc igaf. pr AuNJ
jIqy leI vwjI cpyV df syk myry kMnF nUM keI idn lUMhdf irhf.
afKLrkfr Aus leI ilKI icwTI ivcly myry ÈbdF dI qfkq ny cpyV dy syk nUM Do
idwqf. myry aMdr KLusLI dy Puwl iKV pey jdoN mYnUM pqf lwgf ik jIqy inhMg
dI aglI pyÈI `qy bfbf jI afpxy isMGF dI BIV nfl vkIl smyq kcihrI ivwc hfËr
ho gey sn. ipwCoN pqf lwgf; jIqy dI icwTI iksy isMG koloN sux ky bfbf jI
muskrfey sn qy iPr hws ky afiKaf sI, “krIey BfeI kuJ afpxy jIq suMh df hux
qF. krnf hI pYxYN!”
jIqf aglI-aglyrI pyÈI `qy hI Cuwt igaf. kys ajy asloN hI muZly dOr ivc sI.
sLfied postmftm dI rIport aijhI ‘bxvf idwqI geI’ sI ik bjLurg dI mOq kql
dI QF ‘suBfvk’ hoeI ivKf idwqI sI.
myry ÈbdF ny inrdoÈ bMdy nuM PFsI dy qÉqy qoN hyTF izgidaF afpxy hwQF ivwc
boc ilaf sI.
ilKx df hunr nfvl, kivqf, khfxI afid rfhIN hI iksy df jIvn nhIN bdldf sgoN
‘icwTI’ rfhIN vI bdl skdf hY. jIvn nUM ‘bdl’ hI ikAuN, jIvn nUM ‘bcf’ vI
skdf hY!
mYN DMn DMn ho igaf sF.
-0- |