rfvI df iknfrf hY. TMzI-TMzI
pOx rumk rhI hY. lihrF ny sMgIq CyV rwiKaf hY. ivsmfdI mOsm hY. mrdfny
df isr bfby dI god ivwc hY. Ausdy aMqr nYx bfby nfnk dI ikRpf idRÈtI qy
sdIvI sfQ kfrx KulH gey hn. Ausƒ pqf cl cuwikaf hY ik Ausdf aMiqm smF
afx phuMcf hY qy Auh jf irhf hY sdf-sdf leI afpxy pRIqm ipafry, gurU,
imwqr, dosq ƒ Cwz ky. bfbf nfnk ipafr nfl mrdfny dy isr ƒ sihlf rhy hn,
hwQ Pyr rhy hn. ipafr qy nfm dI KumfrI ivwc Auh mdhoÈ hY. Aus dy nYx
muMdy hoey hn. dono mOn qy ÈFq hn. donF dy mn ivwc ivCUVn df duK hY.
vYrfg hY, moh hY pr ieh qF sB krqfr df Bfxf hY. “mrdfinaF myry Xfr, myry
bylI jFdI vfr iewk vfrI afpxI rbfb qF suxf jf`` mrdfnf sfeIN dy rMg ivwc
rMigaf kIrqn krdf hY. Aus dIaF AuNglIaF mfno sfË df ihwsf bx afpxf
rMgIlf nfc pf rhIaF hn. rbfb dIaF rs BrIaF surF nfl iekimk iekjfn rfvI
dIaF lihrF nwc rhIaF hn. qfl dy rhIaF hn. bfby ny Èbd Aucfiraf “hm Gr
sfjn afey, sfcY myil imlfey. `` kIrqn ny smF bMnH idwqf. sfrf vx iqRx
ies ielfhI kIrqn nfl JUm AuWiTaf “khu mrdfinaF DMn krqfr DMn krqfr. ``
ligaf ijvyN sMpUrn sMsfr ivwc DMn krqfr dI rfgnI iCV geI hovy. gurU jI ƒ
Xfd afeI mrdfny nfl pihlI imlxI jdoN Auh Br juafn sn. Gr dy aMdr ismrn
dy ivwc msq qy AunHF ny afpxy Gr dy awgy iewk imwTI ijhI ipafrI ijhI
afvfË suxI sI. rs iBMny sur ivwc koeI gf qy sfË vjf irhf sI. koeI aYsf
jfdU sI Aus avfË ivwc, soË sI Aus sfË ivwc. AunHF dy pYr afp muhfry Gr
dI izAuZI vwl vwD gey sn qy AunHF ny dyiKaf sI mrfsI zUm, mrdfny ƒ rbfb
vjfAuNidaF qy gFidaF qy Auh mMqr mugwD ho gey sn. AunHF ƒ lwigaf sI iesy
sur dI Bfl ivwc qF Auh sn ijhVf ik AunHF dI bfxI ƒ sur qfl dy sky. Èbd
dy nfl jy nfd df myl ho jfey qF kIrqn df pRvfh cl peygf. sMgIq dy jfdU
dI krfmfq qy Dur dI bfxI df myl ivsmeI avsQf pYdf kr ilv pRBU crxf ivwc
joV dyvygI qy AunHF ny pUry vjUd ivwc af ky mrdfny ƒ puiCaf sI, “qUM
rbfb bhuqI suhxI vjfAuNdf hY qyrf nfm kI hY? qUM kOx hY? `` mrdfny ny
AuWqr idwqf sI, “zUm mrfsI mrdfnf, gf ky mMg ky Kfxf sfzf ikwqf hY. ``
“mYN vfihgurU df ZfzI qy qUM myrf ZfzI bx jf``
“suixaF hY qusIN sfry idn nfm KumfrI ivwc zuwby rihMdy ho. qusIN
sUrjbMsI, Auqm kul dy KwqrI, quhfzf guËfrf qF kMm kIqy ibnHF ho jFdf hY.
myrf kI bxygf, myrf Gr pirvfr bfl bwcy. mYN nIc kul df zUm mrfsI. quhfzf
qy sfzf kI myl. ``
“AUc nIc dy ivqkry qF smfj ny pfey hn. AUc nIc ƒ mYN nhIN mMndf. ``
“nIcf aMdir nIc jfiq nIcI hUM aiq nIcu,
nfnku iqn kY sMig sfiQ vizaf isAu ikaf rIs“
sB ivwc Aus vfihgurU df pRkfÈ mOjUd hY. koeI Cotf Xf vwzf nhIN. sB brfbr
hn.
“sB mih joiq joiq hY soie``
“iqs kY cfnix sB mih cfnxu hoie``
“myry sMg rhu mrdfinaF. af cl donoN cwlIey dyÈ dyÈFqrF dy BRmx ƒ. lokfeI
dy duK drd mYƒ pukfr rhy hn. ienHF mYƒ itk ky nhIN bYTx dyxf. mYƒ sfihb
df hukm hoieaf hY sihmI hoeI iÈRÈtI dIaF mfnisk qy afqimk gulfm dIaF
ËMjIrF ƒ qoVn df. swcy sfihb dI Ausqq ivwc rcy myry rfgF ƒ rbfb dI sur
dy. `` “jy mYN quhfzI sMgq ivwc Èbd hI gfAudf irhf qF myry Gr pirvfr df
kI bxygf. AunHF dI prvirÈ kOx krygf? ``
“qUM mMgxf Cwz dy. mMgxf cMgf kMm nhIN.
gurU pIr sdfey mMgx jfie.. qf kY mil n lgIaY pfih..
vfihgurU ny qYƒ sur dI dfq bÉÈI hY ies ƒ Aus dI syvf ivwc lgf. Auh afpy
qyry pirvfr dI icMqf krygf. awj qoN qyry pirvfr dI prvirÈ dI iËMmyvfrI
sfzI hovygI.. “
qy nfnk ny pUrI apxq qy aiDkfr nfl Aus df hwQ PV ilaf sI qy mrdfny ƒ smJ
nhIN sI af rhI ik Auh kI juafb dyvy. koeI Aus ƒ afpxy vwl DUh irhf sI.
pukfr irhf sI. ijvyN koeI jnm jnmfqrF df sfQ hovy. Aus ipafr qkxI awgy
ipafr dy aiDkfr awgy Auh sfry df sfrf ipGl igaf pqf nhIN kI sI Aus apxq
ivwc, ipafr Bry sprÈ ivwc, Aus df lUM lUM mihk AuWiTaf, Auh rumFicq ho
igaf. Aus dy srIr ivwc agMmI Jrnft iCV geI. Aus ipafr aiDkfr agy Aus ny
sfry hiQafr suwt idwqy. Aus qoN nf kihMdy nf bxI qy Auh idn igaf qy ieh
idn afieaf Auh pUrf df pUrf nfnk df bx ky rih igaf. Aus df sfieaf bx ky
rih igaf. qlvMzI ivwc svyry Èfm kIrqn hox lwgf. “mrdfinaF rbfb vjfeI
bfxI afeI hY`` bfby dI bfxI qy mrdfny dI rbfb anoKf smF bMnH idMdI.
kIrqn df pRvfh cl ipaf qy Aus ƒ Xfd afieaf nfnk dy ivafh df ÈuB avsr
jdoN nfnk dI afpxI rcI bfxI nfl AunHF df afnMd kfrj hoieaf sI.
“rfm pihlVI lfAu siqgur sfijaf bilrfm jIAu..
qRY gux ivsQfr anhd vfijaf bilrfm jIAu“
mrdfny dI sur qy rbfb ny anoKf smF bMnH idwqf sI. nfnk ny KuÈ ho ky
afpxy ipafr df joVf Aus ƒ dy idwqf sI. ieh iewk bhuq vwzf mfx sI.
Auh Gr pirvfr Cwz ky sulqfnpur vI AunHF dy nfl irhf sI. BYx nfnkI ƒ qF
Aus ƒ dyK ky cfa cVH jFdf sI. Aus ny Aus ƒ vDIaf rbfb lY idwqI sI afpxy
vIr dI bfxI ƒ sur dyx leI. Auh kIrqn smyN rbfb vjfAuNdf. mrdfnf bVf KuÈ
sI. Aus ƒ dr dr mMgxf nhNIN pYNdf. Auh nIc jfq df huMidaF vI awj bfby
nfnk dy pirvfr df aMg sI. mYƒ nIco AUc bxfieaf, myrf mMgxf ipMnxf
Cuzfieaf. Auh qF axmMigaF hI ieqnf kuJ dy idwqf hY ik mYN mMgxo hI rih
igaf hF. koeI BuwK koeI iqRÈnf nhIN rhI.
qy Aus ƒ Xfd af irhf sI, AudfsIaF qy qurn lwigaf BYx nfnkI df qrlf,
“mrdfinaF qUM nfnk nfl jf. nfm KumfrI ivwc zuwibaf ieh qF rwb df bMdf
hY. ismrn ivwc smfDI lgdI hY qF hoÈ hI nhIN rihMdI. BuwK ipafs vI nhIN
lgdI. qUM nfl rhu afpxI BuwK ipafs dI duhfeI pf ky ies ƒ Kuaf, ipaf idaf
krIN. Qwky ƒ afrfm dyx leI pryr ilaf krIN. iekwly bMdy df qF idl vI nhIN
lgdf. qUM KuÈ mjfË hYN. afpxy hfsy mËfk dIaF gwlF nfl ienHF df idl lgfeI
rwKyNgf. `` qy BfeI jY rfm ny Aus ƒ KuÈ krn leI afpxy gl df nvF kuVqf
lfh ky Aus dy gl pf idwqf sI. BYx nfnkI ny vIh rupey Aus dI qlI `qy rwK
idwqy sn. qy jdoN vI Ph AudfsIaF qoN nfnk nfl vfps afAuNdf qF mF iqRpqf
hmyÈf Bwj ky klfvy ivwc lY ky Aus ƒ glvwkVI pf ky imldI qy kihMdI “vy
mrdfinaF, sfzy nfl qF qUM hI suBfgf hYN jo nfnk dy sdIvI sfQ df afnMd
mfx irhf hYN. qUM dIn dUnIaF, Gr pirvfr sB ƒ Cwz idwqf hY, afpxy Xfr dI
XfrI inBfAux dy leI. qUM qF bws Aus df hI bx ky rih igaf hYN_Aus dy sfh
nfl sfh lYNdf hYN. ``
bfby nfnk ny AudfsIaF ‘qy jfx dI iqafrI kIqI. mrdfnf iqafr ho igaf. pr
Aus ny iewk Èrq rwKI. Aus dI DI juafn sI. prdys jfx qoN pihlF Aus dI
ÈfdI krnI hovygI. gurU jI dy do ÈrDflUaF BfeI BfgIrQ qy mnsuK dI shfieqf
nfl Aus dI lVkI dI ÈfdI bVI DUmDfm nfl hoeI. mihqf kflU, rfey bulfr,
bIbI nfnkI ny Aus df Gr Br idwqf. qurn lwigaF bfby ny Aus ƒ puwiCaf,
“ikDr jfeIey? “, “mYN kI jfxF, awgf qyrf qy ipwCf myrf. “
“qy ies qrHF mYN bfby nfnk dy nfl sflF bwDI GuMmdf irhf. dyÈ dyÈFqr. ndI
phfV, jMgl koeI vI myrI rfh dI rukfvt nhIN sn. ies nfl myry igafn df
dfierf viDaf. anykF qrHF dy lokF ƒ imilaf. bfby df aMqrMg sfQI bx ky
bfby dy sfQ df afnMd mfixaf. vwzy vwzy pMizqF ivdvfnF nfl gurU jI dI
igafn crcf suxI. qy keI vfr mYN ckrf jFdf ieh ikho ijhf prm mnuwK hY,
rwb df rUp hY jo jfn qlI `qy leI iPrdf hY. koeI suafrQ nhIN, koeI lflc
nhIN. mfnvqf dI pIVf qy drd ƒ smJdf hY. afpxI ijMd hUlky mOq dy mUMh
ivwc insMg ho vVdf hY. inrBY qy inrvYr ieqnf ik pfp dI bfrfq lY ky ihMd
rUpI lfVI ƒ Dwky nfl ivafhux afey bfbr vrgy hukmrfnF nfl mwQf zfh bihMdf
hY. lokfeI `qy huMdy awiqafcfrF ƒ dyK rwb ƒ AulFBf idMdf hY. mfnsKor
kOzy rfkÈ qoN nhIN zrdf. kOzf rfkÈ qF mYƒ ql ky hI Kfx lwigaf sI pr bfbf
Bwijaf afieaf myrI rwiKaf leI qy bdl idwqf kOzy rfkÈ ƒ. qy nUr Èfh ny qF
mYƒ lylf hI bxf idwqf sI pr vfh bfby df jfdU.
Aus ny qF Aus jfdUgrnI dy jfdU df qilsm qoV Aus ƒ BgqxI bxf idwqf. myry
iewk vfrI kihx qy ik mYN mwky qy mdIny jfxf hY, Auh Éudf df Gr hY, Auh
qur pey sn mwky qy mdIny myrI iewCf pUrI krn leI..
“qy keI vfrI qF mYN Aus dy anoKy aMdfË qoN ckrf jFdf sF jdoN Auh swjx
ivakqIaF ƒ AujV jfx df vr idMdf sI qy duÈtF ƒ vsdy rihx df. myry qoN
irhf nf jFdf qy mYN brfbr svfl puwC-puwC ky AunHF qoN spwÈtIkrn mMgdf.
“swjx ivakqI AujV ky cfroN qrÌ afpxy guxF dI KuÈbU PYlfAuxgy qy duÈt
AuQy hI vwsdy rihx nhIN qF Auh afpxy aOguxF dI bdbU nfl bfkI dy vfqfvrx
ƒ vI dUiÈq kr dyxgy. `` qy ies qrHF myrIaF aMqr awKF KuwlHdIaF geIaF.
mYƒ afpy dI soJI hox lwgI. myrI rbfb dy sur hor rsIly qy imwTy ho gey.
AunHF ivwc iewk ielfhI sur smf igaf. qy mYƒ lgdf mYN grIb, anpVH zUm
mrfsI ikqnf bdl igaf sF. myrf afqm ivÈvfÈ jfg AuWiTaf “mYN bfby nfl
anykF vfr imqrF vrgIaF brfbrIaF kr lYNdf, bflF vFg iËdF kr lYNdf qy Auh
pUrIaF krdf. AunHF dy aMimRq vrsFdy nYx myry klyjy TMz pfAuNdy. mYN
ikqnf vzBfgf hF ijs dy drÈnF ƒ dyvqy vI qrsdy hn`` AunHF dI suBfgI god
ivwc myry suafs inkl rhy hn. `` qy mrdfny ny Gut ky bfby df hwQ PV ilaf.
bfby ƒ Aus dy ipafr df aihsfs hoieaf. prl prl hMJU AunHF dy nYxF ivwcoN
vih qury. awj AunHF dy jIvn Br dy duwK suwK df lMmIaF lMmIaF XfqrfvF df
sfQI Xfr qy bylI AunHF qoN sdf sdf leI ivCuV irhf sI. sflF bwDI Auh
AunHF nfl GuMmdf irhf sI sfey dI qrHF, koeI phfV, koeI jMgl, koeI ndI
nfly Aus df rfh nhIN sn rok sky. ikqnf ipafr krdf sI AunHF ƒ AunHF df
ieh dosq imqr qy sfQI. Aus ny sfrf jIvn hI AunHF dy lyKy lf idwqf sI qy
swcmuwc hI Auh AunHF df sfieaf bx ky rih igaf sI. Aus dy ipafr, syvf,
iqafg, afqm-smrpx ƒ ÈbdF ivwc ibafnxF aOKf hY. aOKy ibKVy rfhF ƒ afpxy
culbuly pn qy hsmuwK suBfa nfl rMgIn bxf idMdf sI. Aus dI iËMdfidlI qy
cuhlbfËI sony qy suhfgf sI. afpxI BuwK dI hfl duhfeI pf ky Auh Xfd
idvfAuNdf sI ik srIr ƒ vI Bojn dI loV hY. kyvl aiDafqimk Bojn hI kfPI
nhIN qy AunHF df sMbMD sMsfr nfl joV idMdf. Aus dIaF rbfb dIaF surF
AunHF dI bfxI df jfdU sn ijnHF duafrf Auh sjx Tg BUmIey qy kOzy rfkÈF
vrgy pwQr icwq bMidaF ƒ mom bxf ky iswDy rfh qy pf sky sn. AunHF dy Èbd
gurU kIrqn df afDfr qF mrdfny dy sfË df jfdU sI qy keI vfrI qF Auh jdoN
mrdfny ƒ BuwK qy ipafs nfl inZfl hoey dyKdy, jMglF phfVF ivwc afpxy nfl
XfqrF krdy Qwky hoey dyKdy qF kihMdy, “mrdfinaF qYƒ virHaF bwDI ho gey
hn myry nfl GuMmidaF. afpxy Gr jf qy afpxI bIvI bwica®F nfl suK df jIvn
bqIq kr`` pr Aus df ieko hI juafb sI “ijQy bfbf akfl rUp AuQy rbfbI
mrdfnf. ijQy qusIN AuQy mYN. BYx nfnkI duafrf idwqI rbfb qF kyvl quhfzI
bfxI nfl vjdI hY. quhfzy ÈbdF qoN ibnHF qF myrI rbfb mUk ho jfeygI. ``
qy AunHF ƒ Xfd afeI vlI kMDfrI vflI Gtnf jdoN ipafs nfl ivafkul mrdfny ƒ
Aus ny iewk Guwt pfxI ipafAux qoN nFh kr idwqI sI qF AunHF qo dyiKaf
nhIN sI igaf. ipafs nfl inZfl mrdfny dI hflq ƒ dyK ky AunHF ny mrdfny ƒ
ikhf sI ism rhy pfxI qoN pwQr cuwkx leI ijs qoN pwQr cukidaF pfxI df
cÈmf Puwt ipaf sI. ieh cÈmf pfxI df cÈmf nf hoky AunHF df mrdfny leI
aQfh ipafr sI jo sdf leI cÈmyN dIaF lihrF ivwc Puwt ipaf sI. jo sdf leI
jfq pfq dIaF hdbMdIaF qoN Aupr AuWT ky mnuwK df mnuwK leI swcy ipafr df
pRqIk bx jfeygf. pr keI vfrI Auh BuwK ipafs hwQoN inZfl ho ky aVIaF vI
kr bYTdf sI. iewk vfrI qF KihVy hI pY igaf “gurU jI, mYƒ jfx idE. quhfƒ
qF BuwK ipafs nhIN lwgdI. mYƒ qF lgdI hY qy mYN Aus qoN puwC bYTf “dws
qyrI myrI hux ikvyN inBygI. jo qusIN afhfr krdy ho AuhI myrf afhfr hovy.
Auh Bojn KuafE jo afp KFdy ho. ijs afsry qusIN ibnHF KfDy rjy rihMdy ho
myrf vI EhI afhfr hovy nhI mYƒ CutI dy idE. ``
“jf mrdfinaF qUM vI kI Xfd rwKyNgf. hux qoN qyrI BuwK ipafs imt jfeygI.
qYƒ agMm dI soJI ho jfeygI. qyrf ihrdf akfÈ dI qrHF inrml qy svwC
hoieaf. qUM ismrn qy syvf duafrf AucI afqm avsQf ivwc phuMc igaf hYN. ``
mrdfnf aMiqm sfhF ‘qy hY. gurU jI ny Aus ƒ puwiCaf, “mrdfinaF qYƒ moieaf
ƒ asIN ikhVf dfg dyeIey qyrI mVHI bxf ky jgq qoN pujfeIey? “ qF mrdfny
ikhf, “srIr dI mVHI ivwcoN kZdy ho aqy pwQrF dI mVHI ivwc pfAuNdy ho.
mYƒ qF ies aTKylIaF krdI rfvI ndI ivwc pRvfh idE qF ik myry sfË dI afvfË
sdf ies ivwcoN gUMjdI rhy. “
“mrdfinaF qUM bRhmigafnI hoieaf qUM bRhm pCfqf. `` mrdfnf ÈFq qy mOn sI.
srUr ivwc zuibaf hoieaf. Auh bfby dy dYvI sprÈ df afnMd mfx irhf sI. Aus
ƒ afpy dI soJI ho geI sI. Auh bfby nfnk qoN ivCV ikQy irhf sI. Aus df
nfm qF sdf leI bfby dy nF nfl juV igaf. Aus dy aMqr nYx KulH gey sn. Auh
nfnk df rUp bx nfnk ivwc smf igaf sI. DMn krqfr DMn krqfr krdI mrdfny dI
rbfb sdI mOn ho geI. iewk bfbf akfl rUp dUjf rbfbI mrdfnf. ``
|