Welcome to Seerat.ca

mfstr BrpUr isMG

 

- iekbfl rfmUvflIaf

gurdfxf Zfb

 

- jrnYl isMG syKf

prvdgfr, apfr byaMq qUM, ijnf pCfqf scu cuMmF pYr mUM.. / kIrqn klf nUM Dfrimk kwtVqf dIaF vlgxF ivwc bMd nhIN kIqf jf skdf.

 

- blbIr isMG kMvl

kTpuqlIaF

 

- aMimRqpfl isMG ‘KLflsf’

sur isMGIaf BujMgI mfsko c

 

- amrjIq cMdn

bwbU mfn dy bhfny…

 

- blivMdr gryvfl

nftk / BUq

 

- kulivMdr Kihrf

BMzf BMzfrIaf …[mohn BMzfrI

 

- goovrDn gwbI

eIvfn ielIc dI dUjI mOq

 

- ajmyr iswDU

bfl-sfihwq : siQqI aqy cuxOqIaF

 

- drÈn isMG afÈt (zf[)

vgdI ey rfvI

 

- virafm isMG sMDU

snmfn icMnH

 

- crnjIq isMG pMnU

'kfkipwt' qoN bfhr bxy rihx df 'qIjI iDr' df pRvcn-'irm iJm prbq'

 

- blivMdr isMG gryvfl

khfxI ‘irm iJm prbq` nUM pVHidaF

 

- blkfr isMG

KwtIaF imwTIaF XfdF

 

- blbIr iskMd

nfvl ‘jflL’ coN klfqimkqf lwBidaF

 

- AuNkfrpRIq

pfsL XfdgfrI smfgm kYilPLornIaf
(10 julfeI 2010)

 

- suirMdr DMjl

nfnkf myÜ ryl gwzI

 

- suKdyv iswDU

pfsL aqy hirMdr isMG mihbUb

 

- suirMdr DMjl

suwcI ikqfb

 

- amrjIq cMdn

ieh sB ivgVy hoey muMzy kuVIaF sn

 

- krm isMG ihstorIan

jdoN KLUn dy ipafsy glLIN lwg ky imly

 

- hrdIp isMG Kflsf

ryzIE leI avfË-tYst

 

- iekbfl rfmUvflIaf

koicMg df byimsfl klfkfr
kYroN KyzH ivMg df aQLLlYitks koc: blijMdr isMG

 

- zf[ suirMdr mMz

duwD dyx vflI mwJ

 

- bljIq bfsI

crcf ivwc hY srqfj

 

- kulivMdr Kihrf

vgdI ey rfvI

 

- virafm isMG sMDU

ijwQoN sUrj AuWgdf hY

 

- ikrpfl kËfk

ienklfb qF afh KVHY

 

- aqrjIq

surjIq pfqr

 

- moinkf kumfr

‘irm iJm prbq’, dy aMg-sMg[[[

 

- AuNkfrpRIq

rotI

 

- iekbfl rfmUvflIaf

guV

 

- blbIr iskMd

myrf pfiksqfn

 

- suKdyv iswDU

aMimRqpfl isMG dy Kq (lyK) df juafb

 

- suKpfl

myrIaF ilKqF dy ‘svfgq’ df iewk pfsf

 

- igafnI sMqoK isMG

jMglI ibwlI aqy snoa

 

- AuNkfrpRIq

vgdI ey rfvI
pMjfbI siBafcfr df gOrv—lfhOr

 

- virafm isMG sMDU

‘pwcfsI virHaF df jsLn’
(jIvnI: srdfr drsLn isMG)

 

- hrjIq atvfl

‘myrI dOlq myrIaF icwTIaF’

 

- myjr mFgt

bwly Eey afDuink zfktro

 

- govrDn gwbI

BuipMdr pRIq dI kfiv-gUMj

 

- dyivMdr kOr

Drm aqy ivigafn – iewk ivsLlysLx

 

- jsdIp isMG guxhIx

 do gLjLlF

 

- gurmIq KoKr

hMugfry

 

BuipMdr pRIq dI kfiv-gUMj
– virafm isMG sMDU

 

'gUMj' BUipMdr pRIq dI cOQI kfiv-pusqk hY. ies qoN pihlI kfiv-pusqk, 'qupkf qupkf' ivwc Ausny aMqr mn aqy bfhrI siQqI ivcly dvMD nUM isrijaf sI' ies kfiv-pusqk ivwc af ky AusdI kfiv-mY bhu psfrI, bhu idÈfvI aqy bhu arQI ho geI hY. kivqf dy bhu arQI hox df iewk kfrn ieh jfpdf hY ik sfrI kfiv-pusqk ivc kfiv-mYN dI siQqI aMqr pIVf dIaF iviBMn siQqIaF dI pyÈkfrI nfl sMbMiDq hY. ies aMqr pIVf bfry ieh kfiv-mYN sucyq hY aqy ies gwloN vI jfgrUk hY ik mnuwK dI pIVf df ielfj iksy Èbd ivwc nhI.

iksy Ëmfny ivwc nftk df kfiv-Èfsqr isrjidaF arsqU ny qRfsdI df sMklp pyÈ krky 'ivrycn isDFq' vI isrijaf sI. ieh Auh isDFq sI jo nftk nUM dyKx qoN bfad drÈk dy mn ivwc pYdf hoeIaF qRfsidk BfvnfvF df ivrycn krdf sI aqy drÈk hOlf Puwl mihsUs krdf sI. pr Èfied iËMdgI df nftk AunHF iliKq nftkF qoN ivÈfl huMdf hY aqy Aus ivÈfl nftk dI qRfsdI dI Aumr vI lMbI huMdI hY. ÉuÈI dI gwl hY ik BuipMdr pRIq ies gwl bfry sucyq hY iesy leI Auh, 'prHF kro arsqU df isDFq' vrgI nËm ilK sikaf hY. AusnUM pqf hY ik mnuwK afid qoN lY ky hux qwk kdy Èwk ivcoN kdy zr ivcoN rwb vI GVdf irhf hY aqy kdy lflsf aqy kdy vfsnf ivcoN muhwbq vI krdf irhf hY. muhwbq aqy rwb vrgy sMklpF ny vI mnuwK dI qlfÈ nUM koeI rsqf nf idwqf. mnuwK afpxy afp nUM vI qlfÈdf Qwk igaf aqy pIV nfl ibhbl ho igaf. pIV dI ieh ibhblqf dunIaf dy iksy vI isDFq nfloN vwzI hY, ies leI dunIaf df koeI vI isDFq, koeI vI ÌlsÌf Ausdf ielfj nhIN. ieh iewk bVI vwzI mnuwKI qRfsidk scfeI hY ijsnUM BUipMdr pRIq afpxI kivqf ivwc pyÈ krdf hY:-

"Éud nUM qlfÈdf pIV nfl ibhbl hF
prHF kro arsqU df isDFq
mYN koeI afpxf kQfrss nhIN kr irhf"
(gUMj, BUipMdr pRIq, pMnf, 72)

BUipMdr pRIq dI ies pusqk dIaF kivqfvF df pfT kridaF bfr bfr kivqf dy bhuprqI hox dy sMkyq imldy hn. mËydfr gwl ieh hY ik bhu prqI hox nfl kivqf dI vQu aspÈt nhIN huMdI sgoN ieko vkq qy siQqI keI QfvF qy PYlI hoeI huMdI hY. pfTk AusnUM pVHidaF mihsUs vI krdf hY aqy kivqf ivcoN iviBMn arQ vI qlfÈdf hY. ies pRsMg ivwc 'rfq' kivqf dI Audfhrx idwqI jf skdI hY. ies kivqf ivwc pOxI rfq nUM pRdys bYTI BYx, nfl dy kmry ivwc bfp dI cIÉ, byty df lYptOp nfl msrUÌ hoxf, pqI pqnI df iewk dUjy dI rfq ivwc qfry bdlxf afid iBMn siQqIaF hn jo kivqf ivwc af ky sQfn dI sImf qoN pfr jf mnuwKI drd dy aihsfs nfl sMbMiDq ho geIaF hn. ies qrHF krky kivqf ivwc vfsqivk smf kfivk smyN ivwc rUpFqirq ho igaf hY. iesy ivc hI kivqf dI kfivkqf df Byd Cuipaf hoieaf hY. iesy qrHF iewk kivqf, 'ikMnf kuwJ hY' ivc kvI iqMn kflF dy rlvyN jfdU dI isrjxf krdf hoieaf ismrqIaF dy sMisaF, puÈqF dy hnyry, nÌrq, ipafr, dosqI, duÈmxI, pMCIaF, cwpUaF dIaF afvfËF suxdf mihsUsdf iËMdgI dI qlfÈ ivwc keI kuwJ svIkfrdf aqy keI kuwJ Cwzdf hY. drasl iehI isrjxf dI siQqI hY ikAuNik iesy ivwc iËMdgI dI DVkx hY aqy kivqf dI bxqr. imsfl hY:-

"ikMnf kuwJ hY
smuMdr cwkrvfq zoldI byVI iknfry
cwpU nËmF
qy ikMnf kuwJ hY
jo ies ikMny kuwJ dy kfrn nhIN hY
Aus ikMny kuwJ nUM qlfÈdf DVkdf
jINdf hF
Cwzdf
ikMnf kuwJ … “
(AuhI, pMnf, 42)

ies pusqk dIaF kivqfvF dy bhu prqI hox df iewk kfrn ieh vI hY ik 'hY' aqy 'nhIN' iek dUjy ivwc Aq poq huMdy hn. kvI kI kihxf cfh irhf hY pqf lgdf vI hY aqy nhIN vI lgdf. eyQoN qwk ik kvI vI jo suxdf hY Auh ax suxy vrgf hY. asl ivwc Auh afp vI sB kuwJ spwÈt rUp ivwc suxnf nhIN cfhuMdf. Auh cfhuMdf hY ik ax suixaf Ausdy afly-duafly aOrf bx ky PYilaf rhy. ieh aYsI siQqI dy isrjx dI cfh hY ijs ivc arQ boldf nhIN sgoN gUMj bx ky quhfzy kMnf ivc, quhfzI soc ivwc PYldf hY. ies siQqI ivwc isrjI hoeI kivqf ÈbdF qoN pfr ivcrdI hY. kivqf df sfrf vfqfvrx arQ isrjx dI QF Dun isrjx vwl ruicq huMdf hY ijs ivwc iewk ajIb ijhf ivsmfd pYdf huMdf hY aqy ieh ivsmfd kivqf ivwc iewk afnMd dI siQqI isrj dyNdf hY ijs ivc Èbd jF ÈbdF dy arQ iksy sMjugq mfhOl ivwc rUpFqirq huMdy hn. imsfl pyÈ hY:-

"arQ nhIN
ieh Dun hY koeI
myry vwl af rhI
qy mYN
ies ax suxy `c Tihr
sux irhF
anMq mIl dUr bYTI dy qyry ihldy buwlH”
(AuhI, pMnf 9)

ies kfiv-pusqk ivwc iewk vwKrI gwl ieh vI hY ik ies kivqf ivclI kfiv-mYN isrjy gey vsqU ibMbF vwl afpxy iDafn df ruwK nhIN moVdI sgo vsqU ibMbF df iDafn afpxy vwl iKwcdI hY. Auh vsqU ibMbF nUM vyKx dI QF AunHF nUM ieh swdf dyNdI hY ik Auh AusnUM vyKx. Auh smuMdr nUM dyKx dI QF afpxy vwl smuMdr df iDafn idvfAuNdI hY. ies qrHF krn nfl kivqf ivclI kfiv-mYN afpxy aMdr iewk Éfs qrHF df mhwqv pCfxdI hY aqy svY hoNd dI siQqI nUM idRV krvfAuNdI hY. imsfl pyÈ hY:-

"jI kr irhf
iqwKy dMidaF nfl
lihrF df sInf cIrdf
nfrIal `coN afvfË krdf
igrI CUMhdf
pfr jfvF
prly iknfry qoN afvfË dyvF
smuMdr vyK
mYN ieDr hF”
(AuhI, pMnf, 14)

nvIN pMjfbI kivqf ivwc cuwp, ÉfmoÈI aqy KwipaF df ivÈyÈ mhwqv hY. ieh siQqIaF Èor vflI kivqf rcx qoN bfad dIaF hn. cuwp jF ÉfmoÈI ivcoN arQF dIaF anykF sMBfvnfvF pYdf huMdIaF hn. lyikn ieh kfiv-pusqk cuwp qoN vI agFh 'gUMj' qk df sÌr qYa krdI hY. ieh arQF dIaF sMBfvnfvF qoN vI pfr dI siQqI isrjx vwl ruicq hY. ies qrHF BUipMdr pRIq dI kivqf hux qk dI ilKI geI cuwp dI kivqf ivc arQF dI gUMj df psfr isrjx vflIaF kivqfvF ho inbVdIaF hn. ijQy ikqy kvI cuwp dI kivqf vI ilKdf hY qF AusnUM aihsfs ho jFdf hY ik Ausny qF gUMj dI kivqf ilKxI sI. imsfl vjoN:-

"gUMj rwKxI sI ijs Èbd aMdr
rwK idwqI
cuwp
ijQy spys
AuWQy vfk ilK idwqf"
(AuhI, pMnf, 15)

isrÌ ieh hI nhIN kvI ÈbdF dI cqurfeI nfloN, Xqn krky iswKI geI kivqf dI qknIk nfloN sihj aqy aihsfs ivcoN ilKI geI kivqf nUM vDyry qrjIh dyNdf hY. AusnUM mnuwK ivcoN vI aqy kivqf ivcoN vI sihj aqy mfsUmIaq dy gvfc jfx df aihsfs hY, vrqmfn ivwc ilKI jf rhI byqrqIb aqy bnfvtI kivqf df vI aihsfs hY. ies aihsfs ivcoN hI ieh pRÈn pYdf huMdf hY:-

"qknIkF iswKdf iswKdf
ikQy rwK afieaf
sihj pUrny
PwtI gfcI Auh mfsUmIaq"
(AuhI, pMnf, 15)

BUipMdr pRIq ny afpxI kivqf ivwc arQF df ivsQfr kIqf hY. ies qrHF krn leI Auh pihloN pRfpq imwQF aqy kQfvF ivcÜy arQF df ivsQfpn krdf hY. AusdI kivqf ivc ÈkuMqlf Gr bYTI duÈXMq dI ieMqËfr nhIN, sgoN lONg zrfeIv qy jfxf cfhuMdI hY, sQfipq kfhn dI QF gopI dy hwQ ivwc murlI hY, rfDf rukmxI dI QF inwq nvIN gopI hY, isDfrQ dI QF XÈoDrf ikAuN buwD nhIN ho skdI, svfl hY. ies qrHF BUipMdr pRIq ny  BfrqI siBafcfr ivwc pRfpq imwQF aqy kQfvF ivwc aOrq dy dimq rUp nUM agr BUmI qy ilaf ky Aus nfl Auh sfry kfrj joVy hn ijnHF df sMbMD kyvl mrd nfl sI. ies qrHF krky kvI ny nfrI vfdI idRÈtI qoN pRfpq khfxIaF ivcly arQF nUM isr prny KVHf kr idwqf hY.
ies kfiv-pusqk ivwc BUipMdr pRIq ny ibrqFqk sMrcnf vflIaF kivqfvF vI isrjIaF hn. imsfl vjoN, 'ieh Èihr iewk pfgl mym hY', 'bsqI mkbUl pUrf dIaF pMj nËmF', 'inMmo qy pRBU', afid. ibrqFq dI sMrcnf vflIaF ienHF kivqfvF ivwc siQqI df ivaMg bVf iqwKf hY. ieh ivaMg vDyry krky AudoN pYdf huMdf hY jdoN kivqf dy ibrqFq ivclI kQf aKIr qy jf ky arQF df iewk nvF moV isrjdI hY. imsfl vjoN pfgl mym zfierYkt PlfeIt AuzIk rhI hY aqy kfiv-mYN Èihr dIaF puwtIaF sVkF `coN pfgl mym hwQoN izwgy ÈIÈy dI qlfÈ ivwc hY. bsqI mkbUl pUrf dIaF pMj nËmF afpxI sMrcnf ivc mYnUM pMj imMnI khfxIaF jfpdIaF hn. ienHF kivqfvF ivclf ivaMg pfT dy arQ Gyry nUM ivsqfr dyNdf hY aqy ieh inrol aMqr mn dIaF nËmF nf rih jfx krky smuwcy smfj nfl afpxf nfqf joV lYNdIaF hn.
ies pusqk ivwc kuwJ kivqfvF ivÈvIkrn dy QIm nfl vI sMbMD rwKdIaF hn. eys sMdrB ivwc aihm nËm aYzvrtfeIiËMg borz hY. ies nËm ivwc Auh sfrf idRÈ sfkfr huMdf hY ijs df sMbMD mMzIkrx nfl joiVaf jf skdf hY. bfËfr ivwc AupBogI vsqF df eynf psfr PYl igaf hY ik mnuwK ienHF dI lpyt ivwc af ky afpxf aiDafqmk ivrsf Buldf jf irhf hY. ies kivqf dI pyÈkfrI ivwc jo ichn vrqy gey hn AunHF dI BfÈf smyN dy hfx dI hY. imsfl vjoN kivqf df isrlyK, ey sI, ilÌt, aftomYitk zor, aYWs aYm aYs, QYNks, guwz prcyiËMg, pRozkts, lybl, izskfAUNtz ryt afid awj dI mMzI dOr dy Èbd hn prMqU ies kivqf ivwc mhwqv pUrx gwl mnuwK dy ivrsf Buwl jfx dI hY. ieh awj dI siQqI df ivaMg hY. ieh ivaMg kivqf ivwc bVy sihj rUp ivwc pyÈ hoieaf hY. imsfl pyÈ hY:-
"mn Pyr lbflb Br igaf
buwD mhfvIr dy
vDdIaF ieCfvF dy pRvcn
DuMdly pYx lwgy
cIËF dy lybl qy
izskfAUNtz ryt mwQy `c cmkx lwgy"
(AuhI, pMnf, 103)

BUipMdr pRIq dI ies kfiv-pusqk dI iewk hor ivÈyÈqf ieh hY ik smuwcI kivqf nUM iksy vI iewk nym nfl pRBfiÈq nhIN kIqf jf skdf. Ausdf kfrn ieh hY ik kvI keI qrHF dIaF surF ies kivqf ivwc isrjdf hY, ikDry kivqf Èfier dy aMqr mn nfl sMbMiDq hY, ikDry Ausdf kfiv-qUM nfl aihsfs df irÈqf hY, ikDry kivqf ivwc pyÈ siQqI ivwc pirvfr dI sfkf pRxflI hfËr huMdI hY, ikDry Èihr dIaF sVkF Aupr Btk rhI pfgl mym pyÈ huMdI hY, ikDry aÉbfr dIaF ÉbrF kivqf df QIm bx rhIaF hn, ikDry kivqf ivclI kfiv-mYN rks dI siQqI ivwc ivsmfidq ho rhI hY, lyikn iewk gwl jo ies smuwcI kivqf dI sMrcnfqmk bxqr bfry khI jf skdI hY Auh ieh ik BuipMdr pRIq dI ieh kivqf Èbd aqy arQ dI sMjugqI ivcoN nf koeI sunyhf agrBUimq krdI hY nf koeI ivcfr sgoN ies kivqf dy smuwcy mfhOl ivcoN mnuwK dIaF mnuwKI BfvnfvF dIaF iviBMn gUMjF suxfeI dyNdIaF hn. ieh gUMjF kivqf dy ipMzy nUM bhuprqI vI bxfAuNdIaF hn aqy kivqf dI BfÈf nUM kfivk pwDr qy isrj ky kivqf dy arQ ÈbdF qoN pfr lY jFdIaF hn.

Home  |  About us  |  Troubleshoot Font  |  Feedback  |  Contact us

© 2007-08 Seerat.ca, Canada

Website Designed by Gurdeep Singh +91 98157 21346 9815721346